මඩු වන්දනාවේ... ( 01 කොටස )

මරුද මඩු රැජිණියනේ  - ප්‍රේම වැඩූ මෑණියනේ

සැමට පිදූ පෙම් නොමිනේ - ඔබට කැපවෙමු නිතිනේ

වප් මහේ දින හතරක නිවාඩුවක් ලැබෙන්නට නියමිතව තිබුණ නිසා මාස ගණනකට පෙර සිටයි අපි මඩු වන්දනා ගමන සැලසුම් කරන්නට පටන් ගත්තෙ.. මරද මඩු කියන්නෙ සිංහලෙන් නම් ‘‘ කුඹුක් වැව ” කියන අර්ථයලු.  මරද මඩු කියන ප්‍රදේශයේ ඉදි කළ දේවස්ථානයේ තැන්පත් කළ දේව මාතා පිළිරුව නිසා මරද මඩු මෑණියෝ, මඩු පල්ලිය යන නම ලැබෙන්නට ඇති. මඩුපල්ලිය ගැන මගේ හිතේ තියෙන්නෙ සිහිනයක් වගේ බොඳවුණු මතක රැසක්...

·         ඒ කාලෙ මඩු පල්ලි ගියාම මහා ගස් යා කරගෙන කූඩාරම් හදාගෙනයි අපි උන්නෙ.. ( ඒ මහා ගස් වීර, පලු, සියඹලා ගස්... තවමත් ඒවා විරාජමානයි මඩු පල්ලි භුමිය වටාම... ) කූඩාරම වට කළේ අම්මලගෙ, ආච්චිලගෙ පරණ සාරිවලින්.... එළියෙ ලිප් බැඳගෙන බත් ඉව්වා. ඒ බත් කවද්දි ඉඳ හිට වැලි කැටත් හැපුණා...

අපූරු සියඹලා ගස් දෙකක්... එයා‍ලගෙ වයස කීයද? හිතන්නත් අමාරුයි.

·         ඒ කාලෙ අපේ ගෙදර ලීයෙන් හැදුව ලොකු තේ කොල පෙට්ටියක් තිබුණා මඩු පල්ලි යද්දි බඩු දාගෙන යන්නම...

·         මට මතක හැටියට ගොඩක්ම ලොරිවලින් තමයි පල්ලි ඇවිත් තිබුණෙ.. කරත්තත් තිබුණා.

·         නාන්න ටිකක් දුරක තිබුණ ගඟකට හරි ඔයකට හරි ගියා මතකයි... නහය මිරිකගෙන බයෙන් බයෙන් ගිලුණා.. ඒත් ඔලුව යට ගියේ නෑ.

·         අපේ වාඩිය ළගම වාඩිය හදා ගෙන තිබුණු දෙමළ යුවලක් මහ හයියෙන් රණ්ඩු උණා.. එක වචනයක්වත් තේරුණේ නැති උණත් ඒක රණ්ඩුවක් කියල හිතුණෙ මහ සද්දෙට අතපය විසි කරමින් කළ කතාවක් උණ නිසයි.

·         කඩපිල්වල ඇවිදිද්දි මම බොම්බයිමොටයි වෙළෙන්දෙක් පස්සෙන් ගියා. පාට පාට කටට ගත්ත ගමන් දියවෙලා යන පැණි රස බොම්බයි මොටයි කන එක අපේ පුංචි කාලෙ විසිතුරු හීනයක්නේ.... අම්මල, මම්මල දැක්කෙ නැහැ මම යන වග. පප්ප දුවගෙන ඇවිත් මාව වඩා ගෙන අරන් ගිහින් අම්මලට බැන්න මතකයි. ළමය ගැන සිහියක් නෑ කියල.

·         අවසන් වතාවට මඩු පල්ලි ගිය මතකය මගෙ හිතේ යාන්තමට රැඳිල තියෙනවා.. අම්ම නම් කියන්නේ ඒ 82 වසරේ බවයි. ඒ සැරේ මඩු පල්ලි ගිහින් එන අතරෙ මහා බියක් අපි වටේ සැරිසැරූ බව මතකයි. එක පිම්මට ලොරි පෙළ කැලෑ පාරවල් පසු කරගෙන ආව මතකයි. ‘‘ මග රැ‍දෙන එක අවදානම්. තුවක්කු ගත්ත කොල්ල කල්ලියක් ඉන්නවා. ” අතරමගක ඇසුණු ඒ වචන නිසා හැමෝම වගේ හිටියෙ තැති ගැන්මක.

ඉන්පස්සෙ අවුරුදු තිහක්ම මඩු යන්න ලැබුණෙ නැහැ. පොඩි නංගියි, මල්ලියි කවදාවත් මඩු පල්ලි ගිහින් තිබුණෙත් නැහැ... දරු මුණුබුරන් එක්ක මේ සැරේ මඩු පල්ලි ගිය ගමන අතිවිශේෂ වෙන්නෙ ඒ නිසයි.

ඒ විතරක්ම නෙවෙයි දරු හතරදෙනෙක්ගෙ බරත් එක්ක පවුලක් විදියට අපිව දුර ගමනක් එක්කරගෙන යන්න අම්ම තාත්තට වත්කමක් තිබුණෙත් නැහැ. දැන් අපි හැමෝම රස්සාවල් කරන නිසා හිතේ බරක් නැතිව ගමනක් යන්න එළියට බහින්න පුළුවන් වීමත් ලොකු සැනසීමක්... වන්දනා ගමනක් යන සතුටටත් වඩා මට දැණුනෙ පවුලේ හැමෝම පිරිවරාගෙන ගමනක් යන්න ලැබීමේ සතුට...

චිරි චිරි චිචිරි චිරි...

මන්නාරම් පාරෙන් මඩු දේවස්ථාන පාරට හැරෙන තැන විශාල තොරණක් ඉදි වෙලා තියෙනවා. ‘‘ මඩු පල්ලිය බේර ගත්ත ගමන් අපේ ජනාධිපතිතුමා හදපු තොරණ” සන්ධාන සාමාජිකාවක් සතුටින් අගය කළා. මහින්ද රාජපක්ෂ මඩු දේවස්ථාන වාහල්කඩ වගේ නමක් දාලා තියේද කියල මමත් එබිල බැලුවා. එහෙම එකක් නම් පේන්න තිබුණෙ නැහැ.

යුද්ධයෙන් පසු ඉදි වූ අළුත් පිවිසුම් දොරටුව 

අපි මඩු පල්ලියට ළඟා වෙද්දි 27 සෙනසුරාදා උදේ 11 ට විතර ඇති. ඒ වෙද්දිත් වැස්ස... වාහනෙන් බැස්ස ගමන් හරිම අප්‍රසන්න හැඟීමක් දැණුනෙ. හැමතැනම මඩ වෙලා.. ඒ මදිවට ඉඳුල් දාලා.. කුණු බක්කි පෙනි පෙනීම බිමට ඉඳුල් හලන්නෙ මොන හිතකින්ද මන්ද? කට වරද්දගන්න නරකයි කියනවනෙ මේ වගේ පුදබිමකට ආවම. ඒ නිසා කට බෙරි කරගෙන හරි අවස්ථාවට මුහුණ දෙන්න සිදු වුණා... කොහොම වුණත් පල්ලිය සහ ඒ අවට නම් ඉතාම පිරිසිදුව, පිළිවෙලට තිබුණා.

යන එන තැන පරිසරයට හානි නොකර පිරිසිදුව තියා ගන්න තරම් සංවේදීකමක් නැති මිනිස්සු ඉන්න රටක් කොයි තරම් අවාසනාවන්තද? විශේෂයෙන්ම රැක ගත යුතු ස්වභාවික සෞන්දර්යයෙන් අගතැන් ගන්නා දේශයක් මෙවැනි මිනිසුන් නිසා කොයි තරම් අසරණ වෙනවද? අප්‍රසන්න තැනක් වෙනවද?

පල්ලිය පේන මානෙන් නවතින්න ගෙයක් ගත්තට පස්සෙ අපි වටපිටාව අතු ගාල පිරිසිදු කර ගත්තා. ඉන්නෙ දවස් දෙකයි වුණත් හිත සතුටින් ඉන්න ඕනනේ. මුලින්ම පල්ලියට ගිහින් දණ ගහල වඳිද්දි නම් හිතට ලොකු සැනසුමක් දැණුනා. කාලෙකින් ළඟම යාළුවෙක් මුණ ගැහිල සතුටු සාමීචියෙ යෙදෙනව වගේ....

පයාගලින් ආව ලොකු වන්දනා නඩයක් නිසා අපට අපූරු යැදුම් මෙහෙයන් කිහිපයකටම සහභාගි වෙන්න හැකි උණා. එයින් වඩාත්ම හිත් ගත්තෙ රාත්‍රියෙ ලූර්දු ගුහාවේ ඉඳන් පල්ලිය දක්වා ඉටි පන්දම් දල්වගෙන යාච්ඤා කරමින් ආ පා ගමන. රාත්‍රියේ සීතල සුළග, ඉටිපන්දම්වල අහිංසක ආලෝකය, හෙමිහිට මුමුණන යැදුම් හඬ, පා ගමනින් ඉටි පන්දමක් අරන් යන චූටි දෝණිගේ හුරතල් වැඩ, ඈතින් පෙණුන පල්ලිය.... මේ හැම දෙයක්ම නිසා ඒ වැහි බීරුම පිරුණු අන්ධකාර රැයට අපූරු චමත්කාරයක් එකතු වෙලා තිබුණා.

මගේ කැමරා ඇසින් මඩු පල්ලිය

පහුවෙනිදා උදේ හතටයි සිංහල පූජාවක් තිබුණෙ. නමක් නොදන්න පියතුමා අපූරු දේශනාවක් දුන්නා. කාලෙකට පස්සෙ හොඳ දේශනාවක් කියල හිතමින් මමත් අහන් හිටිය. ඒත් මෙන්න අන්තිමට කියපි ‘‘කතෝලිකකම තුළ පමණයි විමුක්තිය තියෙන්නෙ. මඩු මෑණියන්ට අපි කළ යාච්ඤා නිසයි රටට සාමය උදා වුණේ ” කියල. මගේ හිත හුළං බැස්ස බැලුම් බෝලයක් වගේ උණා. ආදරය, සාමය හරහා  මනුෂ්‍යත්වයේ උත්තරීතර තලයට ගියාම විමුක්තිය ලැබෙනවා කියලයි මම හිතන්නෙ. ඒකට ආගම් භේදයක් තියෙන්න කොහෙත්ම විදියක් නැහැනෙ.

අනික ඇත්තටම අපිට සාමයක් ලැබිල තියෙනවද? යුද්දය නම් ඉවර වුණා තමයි. ඒත් යුද්දයේ ගිනි පුපුරු නිවිලද? යුද්දයේ කඳුළු උල්පත් නැවතිලද? අවතැන් වුණ මනුෂ්‍ය ආත්මවලට සැබෑ සැනසීමක් ලැබිලද?  එහෙමනම් කොහොමද හිතන්නෙ අපිට සාමය ලැබිල තියෙනවා කියල. සැබෑ සාමයක් උදා කර ගන්න අපි තව කොතරම් නම් හදවතින් වෙනස් මිනිසුන් විය යුතුද? සංවේදී විය යුතුද? පරිත්‍යාගී විය යුතුද?

පූජාව ඉවරවෙලා මම නවාතැනට ආවෙ ටිකක් පමා වෙලා. එද්දි කට්ටිය ඉන්නවා මූණු බෙරි කරගෙන. ‘‘තාත්ත පල්ලියෙන් ආව අඬාගෙන.” අම්මත් එහෙම  කිව්වෙ ඇස්වල කඳුළු පුරෝගෙන. ඒ මොකෝ කියන ප්‍රශ්නෙ ඇස් දෙකේ රන්දගෙන මම බලා හිටියා.

‘‘ තාත්තට සතුට වැඩිකම... ඉස්සර අනුන්ගෙ ලොරිවල මඩු පල්ලි එද්දි එයා හිතුවලු කවද හරි දවසක මගේම වාහනයක එන්න ඕන කියල. අද ඉතින් ඒ හීනෙ සැබෑ වෙලා දරු මුණුබුරෝ එක්කම එන්න ලැබුණනේ.. ඒකට ඔය කඳුළු පෙර පෙර ඇඬුවෙ. ” 

නංගි පැහැදිලි කරද්දි රතුවුණු ඇස්දෙකෙන් හිනා වෙවී තාත්ත බලන් හිටිය. මටත් පපුවෙ ගලක් හිර උණා වගේ දැණුනා ඒ වෙලාවෙ.