මළවුන්ගෙ මාසේ මතක සැමරුම්

ජීවිතය තාවකාලික නවාතැන්පළක් පමණි. ආ‍වොත් යා යුතුමය. පැමිණීම ඉපදීම ලෙසත් සමුගැනීම මරණය ‍ලෙසත් අපි හඳුන්වමු. සමුගත්තවුන් මළවුන්ය. මැරුණ අය මත්තේ නහින්නට ඕනෑ නැතැයි අ‍පේ ගම්වල මතයක් ති‍බේ. නමුත් මළවුන් අමතක කර දැමීම සුදුසු නැත. ඔවුන් වෙනුවෙන් පින් දහම් කරමින්, යාච්ඤා කරමින් යන තැනක සතුටින් අළුත් දිවියක් ආරම්භ කරන්නට ඔවුන් ගේ සිත් පහන් වන ‍සේ කටයුතු කිරීම ජීවත් වන්නවුන්ගේ වගකීමකි.

ඉල් මහ කිතුනු බැතිමතුන් වි‍ශේෂාකාර‍‍යෙන් මළවුන් සිහිපත් කරන සමයයි. මළවුන් වෙනු‍වෙන් පින් දහම් කරන කාලයයි. මළවුන්ගේ මාසය ගැන ලියැවුණු හරීගේ හීනලන්තයේ   සටහන බලන්න. ධර්මෝපදේශකයාගේ මළවුන් සිහිගන්වන නොවැම්බරය බලන්න. ඔබට මළවුන්ගේ මාසය ගැන බොහෝ තොරතුරු දැන ගන්නට ලැබේවි. ( මෙම තොරතුරු ලබා දුන් හරී මල්ලීට බෙහෙවින් ස්තුතියි. )

ඉහත සටහන් හේතුවෙන් මළවුන්ගේ මාසය පිළිබදව මා නැවත නැවතත් ලිවිය යුතු නැතැයි සිතේ. මළවුන්ගේ මාසයේ මගේ අත්දැකීම් ඔබ හා බෙදා ගන්නටයි මගේමේ වෑයම. පුංචි කාලයේ මළවුන්ගේ මාසය ඉමහත් ආශාවෙන් පිළිගැනීමට අපට හේතු දෙකක් තිබිණි.

පළමුවැන්න දිනපතා සැඳෑවේ යාච්ඤා කරන්නට සිදු වන කාලය අඩුවීමය.  එදවස අද මෙන් රූපවාහිනියට නිවෙස්වල තැනක් නොවිණි. සෑම දිනකම සැඳෑවේ කිතුනු නිවෙස්වල ජපමාලය උච්චාරණය කරන්නට කාලය වෙන්විය. මෙය දේව මාතාවන් වෙනුවෙන් සිදු කරන යැදුම් පිළිවෙතකි. නවගුණවැල ගනිමින් භාවනා කිරීම හා සමානය. මේ සඳහා පැය භාගයක්වත් ගත වේ. පුංචි අපිට කඩිකුලප්පුවය. එක තැනක පැය භාගයක් සිටීම ඉතාමත් අසීරුය.  එනිසා මේ යැදුම් කාලය පුංචි අපට කටු ඔටුන්නක් මෙන් විය. මළවුන්ගේ මාසයේදී කියන්නේ පුංචි කොන්තයයි. කොන්තයේ සෑම බුබුලක් පාසා කියන්නේ.. ‘‘ ජේසුනී මරියනී” – “ ජේසු මරිය ජුසේතුමෙනි” යනුවෙන් පමණි. ඉතින් මළවුන්ගේ මාසයේදී ජපමාලය කීමට පැය කාලක්වත් ගතවන්නේ නැත. මෙය අපට ඉතාමත් ප්‍රීතිමත් කාරණයක් විය.

අනෙක් සතුට නම් මළවුන්ගේ මාසයේදී බොහෝ විට කන්නට ලැබෙන කෙසෙල් කොලේ ඔතන ලද දානෙ බත් මුලයි. ඒ බත් මුලේ සුවඳ, රසය සිහිපත් කිරීමද චමත්කාරයකි.

අපි පුංචි කාලයේ මළවුන්ගේ දානය දෙන දවසේ ළඟම ඥාතීන් නිවසට රැස් වේ. දානය පිසින්නේ සැමගේ දායකත්වයෙනි. වැඩිහිටියන් ඉවුම් පිහුම් සහ අනෙකුත් රාජකාරි සිදු කරන අතරේ ළමා අපි සිත් සේ සෙල්ලම් කළෙමු. අපට ඇරයුමක් ලැබෙන්නේ දානය බෙදන්නට පෙර සිදු කරන යාච්ඤාවට සහභාගි වීමටයි. මෙහදී මළවුන් වෙනුවෙන් විශේෂයෙන් කරන යැදුම් පවතින අතර, දානය ආසිරි ගැන්වීමද සිදු වේ. දානය බෙදන්නේ යාච්ඤා කිරීමෙන් අනතුරුවය.

දානය දීම සඳහා තෝරා ගන්නේ දුප්පතුන්ය. එසේත් නැතිනම් මිය ගිය ඥාතීන් හා සම වයස් මට්ටම්වල සිටින අයය. පවුලේ ආර්ථික ශක්තිය අනුව දානය දීම සඳහා තෝරා ගන්නා පුද්ගලයින් සංඛ්‍යාව තීරණය වේ.

දානය පිළිගැන්වීම

සාලයේ එක දිගට පැදුරු එළා දානය බෙදා දෙන අය වාඩි කරවන අතර ඔවුන් ඉදිරිපිට පත්තර පිටු හෝ වට්ටි තබා විශාල කෙසෙල් කොල එලනු ලබයි. ඒ මතට මුලින්ම බෙදන්නේ බත්ය. දානය පිළිගන්නා පුද්ගලයාගේ පවුලේ සංඛ්‍යාව සැලිකිල්ලට ගෙන ඔවුන් සියල්ලන්ට ප්‍රමාණවත් වන තරමට බත් බෙදීමට වග බලා ගැනේ. අනතුරුව එක් එක් අය විසින් ව්‍යංජන, අතුරු පස බෙදනු ලැබේ.  රෙදි පිළි පවා පිළිගන්වන අවස්ථා ඇත.

මෙහිදී දානය බෙදීමෙන් අනතුරුව එය ඉඳුල් කිරීම සිදු වේ. එයින් අදහස් වෙන්නේ දානය පිළිගත් තැනැත්තා එයින් බත් කටක් අනුභව කිරීමයි. අනතුරු කාඩ් බෝඩ් පෙට්ටිවල හෝ පන් පෙට්ටිවල සීරුවට අසුරන ලද දානෙ බත්මුල රැගෙන ඔවුහු පිටව යති. අද නම් ප්ලාස්ටික් බේසමට දානෙ බෙදන අවස්ථාද ඇත. ව්‍යංජන ෂොපින් කවරවල දමා බත්පතින් තබයි.

කෙසෙල්කොලයට බත් බෙදා ඒ වටා ව්‍යංජන බෙදූ එදවස අදට වඩා අපූරු යැයි මට සිතේ. ඒ බත් පතක් දිග හරින විට විහිදුණු සුවඳ ප්ලාස්ටික් බේසමකින් කෙසේ නම් ලබන්නද? ගමේ වැවේ නෙළුම් කොලවලින් අඩුවක් නොවුණු නිසා දානය බෙදන්නට අපි නෙළුම් කොලද විටක යොදා ගත්තෙමු.

නිවැසියන්, නෑ හිතවතුන් කෑම ගන්නේ දානය පිළිගත් අය නිවෙසින් පිට වු පසුවය. බොහෝ විට අසල්වැසියන්ට, ගැබිණි මව්වරුන්ට දානෙ බත්මුලක් ගෙන ගොස් දීමද සිරිතකි. දානෙ බත් එකක් පල්ලියේ පියතුමාටද යැවීම  සිදු වේ. ( මත්පැන් ගැන කිසිවක් නොලීවේ අප නිවසේ මත්පැන් පානය කරන කවුරුත් නොමැති නිසා අපේ දානය අමද්‍යප වන නිසා මිස දාන ගෙදරක මත්පැන් භාවිත නොවන නිසා නොවේ. )

දානය දීමෙන් පසු හවස් යාමයේ  පල්ලියේ මළවුන් තැන්පත් කර ඇති පිට්ටනියට ගොස් ඉටිපහන් දල්වා, යාච්ඤා කිරීමටද අමතක නොකළෙමු. සොහොන් පිටි කළඑළි වන්නේ මළවුන්ගේ මාසය එළඹෙන්නටත් මත්තෙනි. සොහොන් කොත්, සොහොන් ගෙවල් සුදු හුණු ගා පිරියම් කෙරේ. අළුත් පස් දමා මළවුන් වැළලූ තැන් නැවත සකස් කරනු ලැබේ. මුහුදුකරයේ නම් සොහොන් කන්ද නැවත සකස් කරන්නේ මුහුදු වෙරළෙන් ගෙනෙන සුදු වැලි දමා පිරියම් කරමිනි. එය සැබවින්ම අපූරු දසුනකි.

එදාට වඩා අද  සිරිත් විරිත් බෙහෙවින් වෙනස් වී ඇත. අපේ ගම්වල බොහෝ දෙනෙකුට හිතේ හැටියට දානෙ වේලක් දෙන්නට අද වත්කමක් නැත. ඇති හැකි අය දෙන්නේ දාන පාටිය. ඇති අයම කති බොති. හිත් රවටා ගන්නට කාට හෝ සුළුවෙන් දන් දෙති.

දානය උයන්නේ කෝකියෙකි. නැත්නම් කේටරින්ය. එදා පැවති සාමුහිකත්වය සහජීවනය අද නැත. කෙසෙල් කොලයේ බත්පත, ප්ලාස්ටික් බේසමට, ලන්ච් ෂීට් ෂොපින්කවරවලට මාරු වී ඇත.

වියළි ආහාර ද්‍රව්‍ය මල්ලක් දුප්පත් පවුල්වලට ලබා දීමද දැන් බොහෝ විට සිදු වේ. එහි යහපත් පැතිකඩක් ඇත. දිළිඳු පවුලකට දින කිහිපයක් පිරිමසා ගන්නට එය ප්‍රමාණවත්ය.  වැඩිහිටි නිවාස, ළමා නිවාස සඳහා දානය දීමද සිදු වේ. තමතමන්ටම දාන පාටි දමා ගන්නවාට වඩා එයද හොඳය.

නමුත් මළවුන් වෙනුවෙන් යාච්ඤා කිරීම, සද්භාවයෙන් දානමාන දීම, දිව්‍ය පූජා පැවැත්වීම අද කාර්යබහුල ජීවන රටාවත් එක්ක වියැකෙමින් පවතී. එම නිසා කර ගන්නා පිනක් ජීවතුන් අතර සිටියදීම කර ගත යුතුය. මළාට පසු අප වෙනුවෙන් පින් දහම් කරන්නට කාලයක් හෝ වත්කමක් ඉදිරියේ ජීවත් වන පරම්පරාවන්ට ඉතිරි නොවනු ඇත.