මගේ කියවීමේ උත්පත්ති කතාව 01

වසර ගණනකට එපිට සුනේත්‍රා රාජකරුණානායකගේ '' අසිරිමත් කියවීම '' කියවීමෙන් ලත් අසිරිය නිසාම මගේ කියවීමේ උත්පත්ති කතාව යම්තාක් දුරකට ලියා තබන්න ඕන කියන හැඟීම තිබුණා. බොහෝ කරුණු කාරණා අතර අතරමංව සිටි ඒ සිතුවිල්ල ආයෙම අතින් අල්ලන් ඇවිත් මේ විදියට ළඟින් වාඩි ගෙන ලියන්න කියල ලොකු පෙළඹවීමක් ඇති කළේ බොහිමියන්ගේ මේ  කියවුමේ ඉතිහාසය  බ්ලොග් සටහනයි...

දරුවෙක් සම්බන්ධ කරුණු කාරණාවලදි බබෙක් ලැබිල හත් දවසින් කිරි අම්මා දානෙ දීම, ඉඳුල් කටගෑම, අකුරු කියවීම අපේ ගම්වල අනිවාර්ය සිරිත්නේ. මටත් දෑවුරුදු ගෙවුණට පස්සෙ අකුරු කියෙව්වලු. අකුරු කියවන දවසෙ කැවිලි පෙවිලි, රන් බඩු, මල් බුලත් මේ හැම අතරින් මං තෝරා ගත්තෙ පොතලු. මට නම් මේ ගැන මතක නැහැ. ඒත් අම්ම කියනවා ඒ කාලෙ අභ්‍යාස පොතක් මම දවසට දෙකට ඉවර කරනවලු කුරුටු බලි ඇඳල.. මගේ මුල් ගුරුතුමී මගේ අම්මා. ඈ ඒ වෙද්දි අවුරුදු විසි එකක තාරුණ්‍යයේ එළිපත්තෙ හිටිය අම්මා කෙනෙක්. අනේ පව් කියල හිතෙනවා. ඒ තරම් අඩු වයසකදි අම්ම කෙනෙක් වෙලා ජීවිතේ බරට ‍කොහොම උර දෙන්න ඇත්ද?

මම බහ තේරුවෙ, පියෙන් පිය ඇවිද්දෙ, මගේ ළමා විය ගෙවුණෙ සැබෑම ගැමි ගෙදරක.

අක්කරයක විතර පොල්වත්ත මැද අඩි පාරකින් එන්න තිබුණ සුදු හුණු ගෑව පොල්අතු හෙවිල්ලපු පුංචි ගේ.... ගේ වටේටම සුදු වැලි මිදුල...

වටේට කොච්චි, මිරිස් පැළ, ගෙයි වම් පසින් රට නෙල්ලි ගහ, ඉස්සරහින් මල් පිපුණු ඇට්ටේරිය ගහ,

වැට මායිමේ රෝස පාට ඉදුණු ගෙඩි පොකුරු පිරුණු ගොං කරපිංච ගස්,

වත්ත පහළ කවදාවත් වතුර හිග නැති පතහ ( පුංචි පොකුණක් ), ඒ හරියෙ කාලෙන් කාලෙට එක එක ජාතියෙ එළවළු වගාවන්... කොස්,දෙල්, පොල්, අඹ, කජු වැනි ගස් හිග නැතිව...

එළුවො රෑනකුත් උන්නා... මගෙ වටේ කැරකි කැරකි මගේ කිරි බෝතලෙන්ම හවුලට කිරි බිව්ව අම්ම නැති එළු පැටිය දැනුත් හිතෙන් මවා ගන්න පුළුවන් මට. ඌට නම දාලා තිබුණෙ '' කිරී'' කියලයි.

අඩි පාරක් දිගේ අපි නාන්න ගියේ නිල් කැටේට වතුර පිරුණු, කාලෙකට අතිනුත් වතුර ගන්න පුළුවන් අපූරු පුංචි ළිඳකට.....

වටේ පේන මානෙක තිබුණෙ එකම එක කටු මැටි ගෙයක් විතරයි. බලන බලන අත ගහකොල, ළඳු කැලෑව... මගේ පුංචිම අවදිය ගෙවුණෙ මෙවන් වටපිටාවකදි....... ( පුංචි කාලෙ ගැන නම් වෙනම ලියන්න ඕන )

ඒ පොල් අතු වහළ යට තමයි මම අ යනු ආ යනු කිව්වෙ.. ඒ පුංචි ගෙදර ගෙව්ව ජීවිතේ සුන්දර මතකය සුරංගනා කතාවක් වගේ තාමත් මගෙ හිතේ රැඳිල තියෙනවා.

පුංචි කාලෙ අකුරු කියවපු හෝඩි පොත ගැන මතකයක් නැති උණත්, තිළිණයක් ලෙස ලැබුණු මුල්ම පොත ගැන නම් නොමියෙන මතකයක් මගෙ හිතේ රැඳිල තියෙනවා.

මුල්ම පොත් තිළිණය

1983 වසරෙ මම මොන්ටිසෝරි යන දැරියක්. එවකට අගමැතිවරයාව සිටි රණසිංහ ප්‍රේමදාස මැතිතුමා ආරම්භ කළ ගම් උදා සංකල්පය යටතේ බිහිවුණු අපූරු ගමක ගේ පොඩ්ඩක් අපටත් උරුම උණා. මුලින් කී අපේ පොල් අතු ගෙදරට සමු දෙන්න උණේ ගම් උදාවෙන් අපට ලැබුණු උළු හෙවිල්ලපු අළුත් ගෙදරට එන්න උණ නිසයි.

අපේ ගම ජනතා අයිතියට පවරා දෙන උත්සවයට පැමිණි අගමැතිතුමාව පිළිගත්තෙ මමත්, සුරංගි කියල තවත් පුංචි යහළුවෙකුත්. අපි සුදු ළමා සාරි ඇඳල, සුදු මුතු පටක් බැඳල, හිස වටා සුදු රිබන් එකකුත් බැඳල සුදු පාටින් බැබළි බැබළි උන්න මතකයි. මම බුලත් අතක් දීල වඳිද්දි ම‍ගේ යාළුවා මල්මාලයක් දැම්ම. අපේ හිස අත ගෑව එතුමා අපිට තෑගි පාර්සලය බැගින් දුන්නා...

ඒ තෑගි පාර්සලයේ තිබුණ දේවල් ගැන හරි මතකයක් නැති උණත් එක් කතන්දර පොතක් තිබුණා.. අදටත් මට ඒ කතා‍ පොතේ මුල් කවරය, ඇතුළෙ චිත්‍ර මතකයි. නමුත් පොතේ නමවත්, ලිව්වෙ කවුද කියලවත් මතක නැහැ. හරක් බලා ගන්න ගමන් ඉගෙන ගන්න ගොඩක් මහන්සි වෙන දුප්පත් ළමයෙක් ගැනයි එයින් කියවුණේ... ඉගෙනීමෙ වටිනාකම හිතට කාවැදෙන්න ඇත්‍තෙ මේ පොතෙන් තමයි මුලින්ම.

පිට කවරය වර්ණ තුනයි. කළු, සුදු, කොළ... ඉරි වැටුණ සරම් කෑල්ලක් ඇඳ ගත් පිරිමි ළමයෙක් කෙවිටක් අතින් අරන් උන්න පින්තුරයක් තිබුණෙ... ඇතුළෙ තිබුණෙ කළු සුදු චිත්‍ර මට මතක හැටියට...

අල්ලට සිඟාවත් රස නැති කැවිලි කකා

වල්කොල බිම අතුට නිදි නොලැබ දුක් තකා

කල්ගිය රෙදි වැරළි ඇඳ දැලි කුණෙන් වකා

ඇල්මෙන් අකුරු උගනිව් ඉදිරි වැඩ තකා...

මේ කවිය මම මුලින්ම දැන හඳුන ගත්තෙ ඒ කතන්දර පොතෙන් තමයි.. අම්මයි  කතන්දරේ කියවල දුන්නෙ.. තනියෙන් කියවල තේරුම් ගන්න තරම් ඒ කාලෙ අකුරු දැනන් උන්නෙ නැහැනෙ.. සෙල්ලම් ගෙදර අනිවාර්ය වස්තුවක් වුණ පොත යාළුවො එක්ක පෙරළල බලලම ඉරිල ගියා. ඉන්පස්සෙ ආයෙ වතාවක් ඒ පොතම ගෙනත් දුන්නා සල්ලිවලට .

'' පරිස්සම් කරල තියා ගන්න. වටිනවනෙ අගමැතිතුමා දුන්න තෑග්ගනෙ කියල''

ඉස්කෝලෙත් අරන් ගිහින් යාළුවන්ට පෙන්නුවෙ හරිම ආඩම්බරෙන් අගමැතිතුමා දුන්න තෑග්ග. ඒත් ඒ පොතටත් මොනා උණාද මතක නැහැ. දැනටත් පොත් සාප්පුවල රස්තියාදු වෙන අතරෙ මම බලනවා ඒ කතන්දර පොත තියෙනවද කියල.. දකින්නවත් ලැබුණෙ නැහැ.

( ප්‍රේමදාස දේශපාලනය ගැන ගැටළු රැසක් තියෙනවා. නමුත් මේ කියන කාල වකවානුව රණසිංහ  ප්‍රේමදාස අගමැතිතුමා කියන්නෙ මගේ පුංචි ලෝකෙ උත්තම වීරයෙක්... එතුමා මිය ගිය වෙලාවෙ හතරවටින් රතිඤ්ඤා ඇහුණත් මගේ ඇස්වලින් නම් කඳුළු වැටුණා.. එදා සරා සඳ පසුකාලයේ වියළි සඳක් සේ දකින්නට සිදු වීම කොතරම් ඛේදනීයද? )