අපි උන්නේ එදා අපි ගැනම කතාබහක. කතා වටයෙ එක් තැනකදි ඇයට තමාගේ හඬ අවදි කරන්නට අවස්ථාව ලැබුණා
‘‘මම ඉපදිලා තියෙන්නේ යුද්ධය දරුණු වෙන්න පටන් ගත්ත මුල් කාලේ දවසක එදා අම්මට මාව හම්බ වෙන්න අමාරු වෙලා තියෙන්නේ රෑ... අහල පහල කොතැනකවත් වාහනයක් තිබිලා නෑ. තිබුණත් ඒ රෑ කවුරුවත් එළියට බහින්නෙ නෑ. කොයි වෙලේ කොතනින් වෙඩි උණ්ඩ පුපුරයි ද, බෝම්බ පුපුරයි ද දන්නෙ නැති කාලයක්. අම්මව ඒ අමාරුකම් මැද ම පාර අයිනට එක්කරගෙන ඇවිත් තිබුණා...
පාර අයිනේ බිම ලන්තෑරුම තියල ඒක රෙද්දකින් වහලා වාහනයක් එනතුරු එයාලා පාර බලන් ඉඳලා තියෙනවා. ඒ තුවක්කුවක් පත්තු වෙන්න ඒ එළිය වුණත් හේතුවක් වෙන්න තිබුණ නිසා. හැබැයි වාහනයක් ඇවිත් නැහැ. පස්සේ අම්මට හොඳටම අමාරු වෙද්දි ඒ පාර අයිනේ තිබුණු පුංචි ගෙදරකදී තමයි මම ඉපදිල තියෙන්නෙ. පෙකණි වැල කපල තියෙන්නෙත් පිහියකින්...
අදටත් මගේ අම්මා කියනවා ‘පුතේ උඹ කොහොම ඉපදුනාද, කොහොම ජීවත් වුණාද කියන්න මට අදටත් හිතාගන්න බෑ.“ කියලා.
දෙඅතින් ම මුහුණ වසා ගත් ඇය ( දැන් මැදි විය ද ඉක්මවා සිටින ඒ ශක්තිමත් ගැහැනිය ) පොඩි දැරියක සේ හඬන්නට පටන් ගත්තා. ඒ ඉකිබිඳුම සෑහෙන වෙලාවක් පැවතුණා. අපි තෙත් වුණු ඇස්වලින් බලා හිටියා. ඒත් අපේ හිත් ඉකි ගගහ ඇඬුවා.
ඉකි බිඳුම් සමනය වෙලා ටික වෙලාවකට පස්සෙ ඇය මෙහෙම කිව්වා ‘මම පොතක් ලියමින් ඉන්නවා. ඒ පොතට දාලා තියෙන නම තමයි ‘මට මතක පුංචි කාලේ’.
හය හතර තේරෙන දැරියක වූ දා සිට ඇගේ පවුලේ සියල්ලන් ජීවත් වුණේ අනාථ කඳවුරක. ඉටි පන්දම් එළියෙන්, හඳ එළියෙන්, ලාම්පු කුප්පියේ ආලෝකයෙන් ඉගෙනගත් ඇය සාමාන්‍ය පෙළ, උසස් පෙළ සමත් වෙලා විශ්වවිද්‍යාලයට පිවිසෙනවා.
‘‘මං කඳවුරේ ඉද්දි විභාග ලිව්වෙ. මාව යාපනේ විශ්වවිද්‍යාලයට තේරුණා. ඒත් මට උදව් කරන්න කවුරුවත් හිටියෙ නැහැ. අඩුම තරමෙ ඉල්ලුම්පත්‍රයට දාන්න එඩ්‍රස් එකක්වත් මට තිබුණේ නැහැ. මගේ සහෝදරියක් මඩකලපුවේ විවාහ වෙලා හිටියා. නැගෙනහිර විශ්වවිද්‍යාලයට මාරුවක් හදාගෙන මම ඇගේ නිවසෙ ඉඳල විශ්වවිද්‍යාලයට ගියා. ඉන්පස්සෙ භාෂා පරිවර්තක කෙනෙක් විදිහට මට මුල්ම පත්වීම ලැබුණේ කොළඹට. ඒත් ඒ පරිසරය දරාගන්න මට බැරි වුණා. ඒ කාලෙ මට සිංහල කතා කරන්නත් අමාරුයි. ( මේ සංවාදය පුරාම ඇය කතා කළේ සිංහල භාෂාවෙන්. ඔව් ඇය භාෂා පරිවර්තිකාවක්... ) අවුරුද්දක් ඇතුළත මම රස්සාවෙන් අයින් වෙලා ආපහු ගමට ගියා. එයින් කාලෙකට පස්සේ තමයි මට රස්සාව ලැබුණෙ.‘‘
යුද්ධය පැවතුණු වසර තිහක් පුරා උතුරු නැගෙනහිරත්, දකුණේත් මෙවන් දුක්බර සුවහසක් තියෙන බව ඇත්ත. මේ එක කතාවක් පමණයි. ඒ ජීවිත ඛේදවාචක, දුක්ඛ දෝමනස්සයන් ඔවුන් දරා ගන්නා ආකාරය, ඒ සියල්ල මැදත් මනුෂ්‍යත්වය, ආදරය, ජීවිතය කෙරෙහි වන අප්‍රමාණ බලාපොරොත්තු නො බිඳී පවත්වා ගන්නා ආකාරය... එය තමයි විස්මය... එක් අතකින් එය මනුෂ්‍ය පැවැත්මේ විශිෂ්ටත්වය පිළිබඳ දිය හැකි හොඳම උදාහරණයක්... තවත් අතකින් ජීවිතයෙන් පළා නොයා, නොනැවත ජීවන අරගලයෙහි අඛණ්ඩව පවතින්නට ලාලසාව දල්වන්නක්...
උතුර දකුණ යා කරන මෙබඳු හෘදසංවේදී මානුෂීය කාරණා රැසක් අපේ හෘද සාක්ෂිය ඉදිරියේ පෙළ ගස්වන අපූරු හසුන් සමුදායක් පසුගිය දිනවල කියවන්න ලැබුණා. පසුගිය වසරේ ගාලුමුවදොර අරගල සමයේ උතුරු මිතුරකු විසින් අරගල භූමියේ ආරියසිංහ නම් දකුණු මිතුරා වෙත ලියන ලිපි පෙළක් ලෙස සම්පාදනය කරන මෙම ග්‍රන්ථය අප සැමගේ අවධානයට යොමු විය යුතු ම ග්‍රන්ථයක් බව මගේ හැඟීම.
දමිළ සාහිත්‍යෙව්දී කරුණාකරන්, අපගේ හිත මිත්‍ර ප්‍රවීණ ලේඛක, සමාජ ක්‍රියාධර සුනිල් විජේසිරිවර්ධන මහත්වරුන් එම කෘතියට සපයා ඇති පෙරවදන් පවා වාර්ගික සහෝදරත්වය, සංහිඳියාව යා කරන පාලම් ලෙස දැක්විය හැකි විශාල සම්ප්‍රදානයන්....
සෙබමාලෙයි අන්බුරාසා පියතුමා විසින් සම්පාදිත මෙම ලිපි පෙළ සිංහලට පරිවර්තනය කරනුයේ දකුණට කිසිසේත් ආගන්තුක නොවන හිත මිතුරු මහාචාර්ය සාමිනාදන් විමල් මහතා. අතිශය සංවේදී මානුෂික පැවැත්ම පිළිබඳ කාරණා මෙන්ම, තියුණු සමාජ, දේශපාලන විචාරයන් රැගත් මෙම කෘතිය සිංහලට නැගීමේ දී ඔහු දක්වා ඇති සුහුරුබව අගය කළ යුත්තක්.
හෙට එනම් අප්‍රේල් 28, ප.ව. 3.00 ට ජාතික පුස්තකාල සේවා මණ්ඩල ශ්‍රවණාගාරයේ පැවැත්වෙන ‘‘හිතවත් ආරියසිංහ වෙතයි.“ කෘතිය ජනගත කිරීමේ අවස්ථාවට ඔබ සැමට ආරාධනා... !
