පිටු

Thursday, May 30, 2024

පිපිරුණු හදවත් කැබලිදෝ මේ...

සේයාරුව අන්තර්ජාලයෙනි.
2019 අප්‍රේල් 21 ප්‍රහාරයට ලක් වූ කටුවපිටිය ජේසුස් පිළිරුව

වෙසක් පෝ දිනය දියබත් වෙමින් තිබිණි. හිටිවනම හෝස් ගා කඩා හැලෙන වැස්ස පැය කාලක්වත් එක දිගට වහින්නේ නැත. ඇරඹුණා සේම හමාර වන්නේ ය. නමුත් ඉර එළිය කඳුළක්වත් පේන්නට නැත. හාත්පස වැහි බීරම ය.

මාධවී දසඅතේ කල්පනා කළේ දියණිය නොතෙමා දානයට කැන්දා ගෙන යන අයුරු ය. ඇය පෙර දින සිට ම කන්කෙඳිරි ගෑවේ දන්සැල් කන්නට රවුමක් යාමේ උවමනාවෙනි. දන්සැල් ඇරඹෙන වගට සංඥා නංවමින් වරින් වර හතර වටින් රතිඤ්ඤා හඬ නැගුණද වැස්ස මඳකට හෝ තුරල් නොවූයෙන් කන්කෙඳිරිය නෑසුණා සේ ඉන්නට මාධවී ට සිදු විය.

නමුත් දානය මගහරින්නට බැරි ය. එය විශේෂිත දානයකි.

''අනේ මැණික ඒ මාමගෙ පවුලෙම අය කටුවපිටියෙ පාස්කු දවසෙ බෝම්බෙන් මැරිලලුනෙ. දුවල දෙන්නයි, එයාගෙ නෝනයි. ඒ අයට පින්සිද්ද වෙන්නලුනෙ මේ දානෙ දෙන්නෙ. ඒ හින්දා කොහොම හරි ගිහින් එමු."

මාධවී නව හැවිරිදි දියණියට පැහැදිලි කළේ ඒ මරණ තුන මේ දැන්, මෙතැන සිදු වී ඇත්තාක් මෙන් සංවේගයෙනි.

ඔය කියන මාමා මාධවී දුටුවේත් නැත. මාධවීගේ අසල්වැසියා කීවේ මිනිසකු පයින් ම දරුවන් සිටිනා නිවෙස් සොයා ඇවිද යමින් දානයට ඇරයුම් කළ බවකි. ස්වාමියා ද අහිමි ව තනිවම දැරියත් රැක බලාගෙන සිටිනා මාධවීට ආසන්නතම පිළිසරණට සිටින අසල්වැසියන් දියණියගේ නම ද, ඒ දන් ලැයිස්තුවට දී ඇත්තේ පාසල් උපකරණ සහ ආහාර ද්‍රව්‍ය මල්ලක් ලැබෙන බව ද කියා ඇති හෙයිනි.

''කටුවපිටිය බෝම්බෙන් පවුලෙ අය නැති වුණ හින්දා ඒ ඉඩකඩම් විකුණලා දාලා අල්ලපු ගමේ කුලියට ඇවිත් ඉන්නවලු තනියම. මමත් හැබැයි මීට කලින් දැකපු කෙනෙක් නෙමෙයි. ළඟකදි වෙන්න ඇති එන්න ඇත්තෙ. නැති වුණු දරු දෙන්නයි, නෝනයි සිහි කරලලු දානෙ දෙන්නෙ. ගිහින් බලමුකො. අපිත් යනවනෙ."

අසල්වැසියා පැහැදිලි කළේය.

''පයින් ම ගෙවල් ගාණෙ ගියා ද?"

''ඔව් පයින් ම ආවෙ. ළමයි ඉන්න ගෙවල් අහගෙන ආව කියලයි කිව්වෙ."

''පව් මිනිස්සු. බෝම්බ පිපිරිලා අවුරුදු පහක්. ඒත් ඒ දුක් වේදනාවල කෙළවරක් නෑනෙ."

..................

මාධවී දියණිය සෝදවා නිල් මල් ගවුමක් අන්දා, කොණ්ඩ කරල් දෙකක් ගෙතුවාය. 'දැන් මේ ළමයා දකිද්දි අර මනුස්සයට දුක හිතෙයිද දන්නෙත් නෑ. කාටද දෙයියනේ තමන්ගෙ දරුවො නැති වුණාම දරාගන්න පුළුවන්.' හිත හිතා, හිත හිතා ඇය නැවතත් දියණියගේ මල් ගවුම ගළවා පරණ, අඳුරු ගවුමක් ඇන්දෙව්වාය.

එකල කොහේ හෝ දැක තිබුණු මිය ගිය දැරියන් දෙදෙනෙකුගේ සේයාරුවක් මාධවීට සිහිපත් විය. සුදු පසුබිමේ ලා නිල් මල් ඉහුණු ගවුම් හැඳ, සුන්දර සිනාවෙන් සැරසී සිටි ඒ දැරිවියන් දෙදෙනා හැබෑම සිරියාවන්ත ය. 'අනේ දෙයියනේ මේ ඒ දරුවන්ගෙ තාත්ත ද දන්නෙත් නෑ...' මාධවී සුසුමක් හෙළුවාය.

''අනේ අම්මෙ... මේ ගවුමට මං ආස නෑ." දියණිය කන්කෙඳිරි ගෑවාය.

''කමක් නෑ මැණිකෙ. දැනට විතරයි. ඒ මාමට දුක හිතෙයි එයාගෙ දුවලව මතක් වෙලා. දානෙට ගිහින් ඇවිත් දන්සැල් කන්න යද්දි අපි ලස්සන ගවුමක් ඇඳන් යමු."

මාධවී කුඩා අත් බෑගයට කොන්තය ද, යාච්ඤා පොත් ද දමා ගත්තාය. 'ආගමේ කට්ටියක් වෙන්න ඇතිනෙ. නැතත් මොකද, ඒ මැරුණු අය වෙනුවෙන් ඔරසමක් කියන්න ඕනෙ. පව් මිනිස්සු.'

අසල්වැසියා සිය දියණිය ඉදිරිපස නංවාගෙන පැද යන බයිසිකලය පිටුපස, මාධවී ද සිය කාන්තා බයිසිකලයෙන් ගමන් කළාය. දියණිය දෙපා දෙපසට දමා බයිසිකලයේ ලගේජය මත වාඩි වී උන්නාය.

..................

''කිව්ව හැටියට නම් ඔය කියන ගේ තියෙන්න ඕන මේ පාරෙ."

අසල්වැසියා බයිසිකලය නවතා වට පිට බැලුවේය. මාධවී ද ඊට පිටුපසින් පාපැදිය නවතා ගත්තාය. පේන මානෙක දානමානයක් දෙන ලකුණකුදු නැත. වැහි අඳුර මැද නිවෙස් පවා බොඳ වී ගිය සෙයකි. ගුරු පාර කෙළවර සිට වියපත් මිනිසෙක් හරකෙකු දක්කාගෙන එමින් සිටියේය.

''මාමෙ මේ හරියෙ ඉන්නවද, කටුවපිටියෙ ඉඳල ඇවිත් කුලියට ඉන්න කෙනෙක්..." අසල්වැසියා ඇසුවේ වියපත් මිනිසාගෙනි. එක්වරම වියපත් මිනිසාගේ මුහුණට සිනාවක් නැගිණි. බුලත් කහට බැඳි දසන් දෙපෙළම පෙනෙන සේ ඒ සිනාව පුළුල් විය.

''ආහ්... ඒ පැත්තෙත් ගිහින් කිව්වද දානයක් දෙනවා කියල. ඔය මනුස්සයගෙ ඔලුව හොඳ නෑ. හැමතැනම ගිහින් ඔය කතාව ම කියනවා."

මාධවීත්, අසල්වැසියාත් මූණෙන් මූණ බලාගත්හ.

''මිනිහ කොහුමෝලෙ වැඩ. හැබැයි කොහෙන් ආවද කියන්න නම් අපි දන්නෙත් නෑ. හොර බොරු නෑ. වැඩ නැත්නම් හතර අතේ ඇවිද ඇවිද ඔය කතාව කියනවා. මේ පාර කෙරවලේ තියෙනවා ගෙයක්. ඒ මිනිස්සුත් කොහු මෝලෙ වැඩ කරන්නෙ. අන්න මිදුලෙ ඇණ තියන් ඉන්නවා දැක්කා ඔය කියන මනුස්සයා ගිහින් කතා කරල බලන්නකො."

...................

''ඒ මනුස්සයගෙ හැඩ රුව දැක්කම නම් ඕන කෙනෙකුට හිතෙනවා එහෙම දන්පින් කරන්න වත්කමක් ඇති කෙනෙක් නෙමෙයි කියලා. ඒත් ඉතින් ඔය වගේ කතාවක් කිව්වම කවුද හිතන්නෙ බොරුවක් කරනවා කියල..."

වැඩි දුර නොයා අසල්වැසි සව් දන්සැලක් සහ නූඩ්ලස් දන්සැලක් වැඳගෙන දියණිය සමඟ මහගෙවල් පැත්තේ ගිය මාධවී නිවැසියන්ට දානෙ විස්තර කීවේ සිනාසෙමිනි.

''මරු දානෙ...ආච්චම්මෙ මරු දානෙ..." දියණිය ද සිනාසෙමින් කොණ්ඩා කැරලි ගැස්සුවාය. ඇය හැඳ සිටියේ උදෑසන ගලවා දැමූ නිල් මල් වැටුණු ගවුම ය. ''මට උදේ දන්සැල් කන්න යන්නත් බැරිවුණා."

''ඔය මනුස්සය මේ පැත්තටත් ඇවිත් ගිහින් තියෙනවා. අර ළමයි හතරක් ඉන්න ගෙදර මනුස්සයට කිව්වලු ගේ හදල දෙන්නං කියලත්. එන්න කරදර වෙන්න එපා දානෙ බඩු ත්‍රීවීල් එකක ගෙනත් දෙන්නං කියලත් කිව්වලුනෙ... හරි පුදුම මනුස්සයෙක්නෙ..."

මාධවීගේ මව ඈ දත් තොරතුරු ද දාන කතා වස්තුවට එක් කළාය.

''අනික දැන් අපි ගියානෙ මනුස්සයා හොයාගෙන. උඩට කමිසයක්වත් නෑ. පරණ සරමක් ඇඳන් උන්නෙ. අපි ගිහින් දානෙ ගැන ඇහුවම කිසිම ගාණක් නැතිව කිව්වනෙ වැස්ස හින්ද දානෙට ඕන කරන බඩු ගන්න බැරි වුණා, ඒ හින්දා දානෙ කල් දැම්මා කියලා. ඒ මදිවට කියපි යන්කො ගෙදර, එන පාරෙ වෑන් එකක් තිබුණ නේද අන්න ඒ ගෙදර මං ඉන්නෙ කියල. උඩහ ගෙදර අයියා උන්නු නිසා මිසක මම නං මේ සම්මජ්ජාතියෙන් ඔය ගංගොඩේ යන්නෙ නෑ. ඉස්කෝල බඩු නෙමෙයි, රත්තරං පවුං දෙනව කිව්වත්."

කට වචන අදහාගෙන ගිය ගමන ගැන දැන් දැන් ඈ සිත වන්නේ කණස්සල්ලකි. කටුවපිටිය බෝම්බය සහ දරුවන් ඈඳී නොතිබුණා නම් ඇය එවැනි ගමනක් යන්නට සිතන්නේවත් නැත.

''ඉතින් ඒ මනුස්සයගෙ ගෙදර ගියා ද?" මාධවීගේ මව ඇසුවාය.

''මොන... වෑන් එක තියෙන ගේ පෙනි පෙනී මනුස්සයා වෙන වත්තකට පැන්නා. දානෙ දෙනකොට පණිවිඩයක් දෙන්නම් කියාගෙන. එන්නත් ඕන නැහැලු. ගෙදරටම ගෙනත් දෙන්නංලු. අර අපට පාර කියපු මාමා ආපහු හම්බවුණානෙ එද්දි. උන්දැ කියනවා ඒ වෑන් එක තියෙන ගෙදර එයාගෙ පුතාගෙලු. අර දානපතියා ඉන්නෙ පොල්වත්තෙ මුර මඩුවෙලු."

මාධවීගේ කතාවට කේතලයත් දුම් දම දමා හිනැහිණි. කුඩා ලී වංගෙඩිය තුළ තැලි තැලී ඉඟුරු කැබැල්ල සැර සුවඳක් විහිදුවන්නට විය.

''අප්පේ එහෙමත් බොරු කාරයෙක්. හොඳ වෙලාවට තනියෙන් නොගියෙ."

මාධවී මදක් හිතිවිල්ලේ කරක් ගැසුවාය.

''මට හිතාගන්න අමාරු අම්මේ, ඒ මනුස්සයගෙ ඔලුව හොඳ නැති වුණේ කොහොමද කියලා? අනික කියන්න ඕන තරම් බොරු තියෙද්දි ඇයි අර වගේ කතාවක් ම කියන්නෙ. අනික හැමතැනම කියන්නෙත් එකම කතාවලුනෙ. ඇත්තටම පවුලෙ අය බෝම්බෙන් නැතිවුණාද දන්නෙත් නෑ. මනුස්සයට කාගෙවත් අනුකම්පාවක්, අවධානයක් ඕන වගක් පේන්නෙත් නෑ. අනේ මන්දා..."

''ඔයින් ගියා මදෑ..." අම්මා ගොජ ගොජ ගා ගැහෙන කේතලය ගෙන තේ බඳුනට හීන් සීරුවේ උණු වතුර වත්කළාය.

''ඇත්තටම ඒ මනුස්සයට එහෙම කරදරයක් වෙලා නම් ?" මාධවී තේ බඳුනෙන් නැගෙන දුම් කැරලි බිඳී විසිරී යන දෙස බලමින් කියා ගත්තේ තමන්ටම ය. ආයෙමත් සිරි සිරි පොද ය. අහස මහ වැස්සකට අර අදිමින් හිඳී.

''වෙලා නම් ඒත් මොනව කරන්නද? නැති වුණු මිනිස්සු නැතිවුණා. ඉතුරු වුණු මිනිස්සු විඳවනවා... යුක්තියක්, ධර්මයක් තියෙන රටක්යැ මේ?"

''හ්ම්... ආයෙමත් ඡන්දයක් ළඟයි.''

අම්මා අත තැබූ තේ කෝප්පයට අසිහියෙන් මුව තැබූ මාධවී තොල් පට පුච්චා ගත්තාය.

දියණියගේ සිනා හඬ ගෙමිදුල දෙසින් ඇසිණි. මාධවීට යළිත් සේයාරුවේ උන් කටුවපිටියේ දියණියන් දෙදෙනාගේ සිනා මුහුණු සිහිපත් විය. ඇය දිගු සුසුමක් හෙළුවාය.

Monday, May 13, 2024

නාඳුනන ගැහැනිය සහ මධු සමය අහිමි මංගල්‍යය

(ලේඛිකාවක, සමාජ ක්‍රියාකාරිනියක වන තිලිනා වීරසිංහ සමග කළ මෙම සංවාදයේ සංක්ෂිප්ත ලිපියක් 2015.08.23 දින
'නිහඬතාව සැහැසියි' මැයෙන් යුතුව රාවය පුවත්පතේ පළ විය. අප එම සම්මුඛ සාකච්ඡාව සිදු කළේ 'දියොනිස් දෙවොල පාමුල සිට නාඳුනන ගැහැනිය හඳුනා ගැනීම' මැයෙන් 2015 මැයි 24 දින මීගමුවේ පැවැත්වූ සංවාදය වෙනුවෙනි. 

එහි සම්පූර්ණ සටහන නැවත බ්ලොග් අඩවියේ පළ කරනුයේ   2024.05.17 දින 'බස්නාහිර පළාත් සෞන්දර්ය නිකේතනයේ දී පැවැත්වෙන 'මධු සමය අහිමි මංගල්‍යය' සංවාදශීලී සාකච්ඡාවට ප්‍රවේශයක් වශයෙනි. )


 

අප තේවත්ත විහාර මාවතෙන් හැරී ගමනාන්තය සොයමින් සැරිසරන විට නාඳුනන ගැහැනිය දන්නා හඳුනන ළෙංගතු සිනාවක් සහිත ව ගේට්ටුව අබියස වූවා ය. එකී සිනහව සමඟ තවදුරටත් ඇය නාඳුනන්නියක නොවූවාය. ඇය තිලිනා වීරසිංහ ම වූවා ය.

වසර 19 කට පසු දියොනිස් දෙවොල පාමුල සිට නාඳුනන ගැහැනිය හඳුනා ගැනීම මැයෙන් විණැන කලා හා මාධ්‍ය පදනම සංවිධානය කළ සාහිත්‍ය කතිකාවට පෙර ඇය හමුවීම අත්‍යවශ්‍ය බව හැඟුණි. ඇයගේ කෘති හරහා දැන හඳුනා ගත් නිදහස අගයන, මානවවාදී ප්‍රේමයෙන් පිරිපුන් පෙරළිකාර ගැහැණිය සැබෑ ලොව හමුවීමේ දොළක් වී යැයි පැවසීම ද අතිශයෝක්තියක් නොවේ.

හරිත තුරුලිය ගොමුවකින් වට වූ ඇයගේ නිවහනේ සිහිලැල් ආලින්දය තුළ නිදහස්ව ගලා ගිය හෘද සංවාදයේ අකුරු ඇමිණුමයි මේ.

 

ඔබ ලාංකේය සාහිත්‍යයේ පැහැදිලි අනන්‍යතාවක් සනිටුහන් කළ ලේඛිකාවක්. කොහොමද මේ පසුබිම ගොඩනැගුණේ?

මම පුංචිම කාලෙ ඉඳල ලිව්වා. මුලින්ම මගේ ලේඛන හැකියාව අඳුන ගත්තෙ මගේ තාත්තා ආනන්ද වීරසිංහ. ඒ මට අවුරුදු නවයෙදි විතර. අවුරුදු හයක් මගේ නිර්මාණ පුවත්පතක පළ නොවෙද්දිත් ළමා පුවත්පත්වලට නොනවත්වා ලියන්න මාව උනන්දු කළේ තාත්තා. හැබැයි මම උසස්පෙළට ඇවිදින් කලා විෂයන් හදාරන්න තෝර ගනිද්දි අරගලයක් ඇති වුණා. පවුල සමඟ ඒ ඇතිවුණු ගැටුම් මගේ කතාවලටත් ඇවිත් තියෙනවා. බැඳීමක් ආදරයක් වගේම අපි අතර නිරන්තර අරගලයකුත් තිබුණා. ඒ අරගලය තවමත් පවතිනවා.

මම ගෝතමී බාලිකාවෙ ඉගෙනගනිද්දි, 1985 ගෝතමී කියල පත්තරයක් අපි දෙතුන් දෙනෙක් කළා. මගපෙන්නුවෙ මගේ උසස් පෙළ සිංහල ගුරුතුමිය ජයවතී ජයසිංහ. මේ වැඩවලට තාත්තා විරුද්ධ වුණා. ගෙදර එන්න රෑ වීම, ඉගෙනීමට බාධා වීම ඒ වගේ හේතු කාරණා එක්ක තමයි ඒ විරෝධය පැන නැගුණෙ. නමුත් අවසානයේ උසස්පෙළ හැදෑරුවට පස්සෙ මාව බැංකු ක්ෂේත්‍රයට හෝ වෙනත් වෘත්තියකට යොමු කරන්න ගත් උත්සාහය අසාර්ථක වුණාම, සන්ඩේ ටයිම්ස් පුවත්පතේ හිටපු කර්තෘවරයෙක් වන විජිත යාපා මහතාට කියල මාව විජය ආයතනයට සම්බන්ධ කළෙත් තාත්තා.  ඒ අනුව 1988 මම  ලංකාදිපෙට යනවා ස්වාධීන පුවත්පත් කලාවේදිනියක් විදියට.

මගේ මුල්ම කෘතිය නාඳුනන ගැහැණිය කියවල තාත්තා කම්පා වුණා. උඹව විශ්ව විද්‍යාලෙ යවල උගන්නන්නෙ නෑ මේ වගේ පොත් ලියන බව දන්නවනම් කිව්වා. 1950 දශකයේ ගුරු වෘත්තියට පිවිසුණු මගේ දෙමව්පියන් සාම්ප්‍රදායික සංස්කෘතික රාමුවක හැදී වැඩුණ අය. ඔවුන් මේ නිර්මාණ කියව ගත්තෙ ඒ රාමුව තුළයි. පොතේ ආරම්භයෙදිම අත්දැකීම් කියලත් තිබුණනෙ. දිගින් දිගටම පවුලෙන් එල්ල වුණු විරෝධතාව තියෙද්දිත් මම දිගටම ලිව්වා. 2008 සමනල මරණය පළවුණාම, ඒ වගේම මම ලිව්ව දේශපාලනික ලිපි නිසා තාත්තා අවසන් කාලෙ ගොඩක් බයෙන් හිටියා මට අනතුරක් වෙයි කියල.

මධුසමය අහිමි මංගල්‍යය පොත මම ගෙදර තිබ්බෙ නැහැ පේන්නවත්. අම්මටයි, තාත්තටයි කම්පනයක් දැනෙන්න ඉඩ තිබුණ නිසා. හැබැයි තාත්තා සමනල මරණය කියවල තිබුණා. මම පොතක් දුන්නෙත් නැහැ. ගෙදර කොතැනක හරි තිබිල එයා පොත කියවන්න ඇති. පොත කියවල මගෙන් ඇහුවා පොතක් ප්‍රින්ට් කරන්න කොයිතරම් මුදලක් යනවද කියල. මම කිව්වා රුපියල් 50000 ක් විතර. ඊළග පාර ඔයා හොඳ පොතක් ලිව්වොත් මම පොත් මුද්‍රණය කරගන්න සල්ලි දෙනවා කියල තාත්තා කිව්වා. ඒ වගේම තාත්තා මිය යද්දි මට යම් මුදලක් ඉතිරි කරල තිබුණා තව පොතක් දෙකක් ප්‍රකාශ කරන්න. ඒකෙන් තමයි නාඳුනන ගැහැණිය නැවත මුද්‍රණය කලේ.

පවුල කියන්නෙ රාජ්‍යයේ මූලික ඒකකයනෙ. ඒ මූලික දේශපාලන සමාජ ඒකකය වන පවුල තුළ තියෙන ගැටුමට මටත් මගේ පවුල තුළ මුහුණදෙන්න සිද්දවුණා. මම ඒ තුළ හිරවෙලා ඉන්න කැමති වුණේ නෑ. මම නිදහසට කැමතියි. ඒ නිසා පවුල තුළත්, රාජ්‍ය තුළත් නිදහස වෙනුවෙන්, සමාජ සමානාත්මතාව වෙනුවෙන් නිරන්තර අරගල කරනවා. මගේ අයීතීන් එක්ක වැඩ කරන්න වගේම මම අනිත් අයගෙ අයිතීන් වෙනුවෙන් පෙනී ඉන්නත් කැමතියි.

අපි නාඳුනන ගැහැනිය ගැන කතා කරමු. නාඳුනන ගැහැනිය පළවෙන්නෙ 1996 වසරෙදි. එදා සමාජය කොහොමද ඇයව හඳුනාගන්නට උත්සාහ කළේ ?

1988 සිට 1993 දක්වා ලංකාදීප පුවත්පතේ ස්වාධීන පුවත්පත් කලාවේදිනියක් ලෙස සිටි මගේ අදහස් ප්‍රකාශනයට සීමා කිරීම්, බාධා කිරීම් සිදුවෙද්දි මම 1993 රාවය පුවත්පතට සම්බන්ධ වුණා. නාඳුනන ගැහැනිය පළවෙන්නෙ මම රාවය පුවත්පතේ දේශපාලන විශේෂාංග ලේඛිකාවක් විදියට කටයුතු කරමින් සිටියදීයි. ස්ත්‍රියක් විදියට සමාජය තුළ මම අත්විඳින දේ ලියන්න පසුබිමක් ලාංකීය සාම්ප්‍රදායික පුවත්පත් රාමුව තුළ තිබුණෙ නැහැ. විකල්ප කියන පුවත්පත්වල වුණත් ඒ සඳහා වැඩි ඉඩක් ලැබුණෙ නැහැ. මා අත්විඳින පීඩාකාරී දේශපාලන, ආර්ථික ව්‍යුහයට මා තුළ ගොඩනැගුණු දේශපාලනික විරෝධය කෘතියක් හරහා සමාජගත කරන්නට මං උත්සාහ කරන්නෙ ඒ අනුවයි.

මුලින්ම මේ පොත ‘ආදරය සහ ආදරය‘ නමින් මුද්‍රණයට බාර දීල තිබුණු අවස්ථාවකයි කොළඹ මහ බැංකු බෝම්බය පිපිරෙන්නෙ. යුධ ප්‍රහාරයකදි හැම කෙනෙක්ම උනන්දු වුණේ තමන් දන්නා අඳුනන කෙනෙක් මිය ගිහින්ද කියල දැනගන්න. තම සමීපතමයන් මිය ගිහින් නැති බව දැනගත්තම ඉබේම සැනසුම් සුසුමක් හෙලනවා. නමුත් ඒ වෙද්දිත් යුද්දය නිසා බරපතල ලෙස මිනිසුන් මිය යමින් තිබුණා. දීර්ඝකාලීනව මා තුළ යුධ විරෝධයක් ලියලමින් තිබුණා. මහබැංකු බෝම්බයේ කම්පනයත් එක්ක ඒ විරෝධය, යුද්ධයේ අමානුෂික මුහුණුවර කතාවක් විදියට ඉස්මතු වීමයි සිද්දවුණේ.  විනාඩි විස්සක වගේ කාලයකදියි නාඳුනන ගැහැනිය ලියවුණේ. කිසිදු සංස්කරණයකින් තොරව ඒ කතාවත් එකතු කරල නාඳුනන ගැහැනිය නමින් පොත එළිදැක්වුණා.

නාඳුනන ගැහැනිය මුල් මුද්‍රණයෙදි හොඳ ප්‍රතිචාර ලැබුනා. ස්වාධින සාහිත්‍ය උළෙලේ අවසන් වටයේ කෘති තුනට තේරුණා. විචාරකයන් යම් පමණකට කෘතිය ගැන කතා කළා. ඒ වෙද්දි නිර්මාණ සංවාදය කියන එක ලාංකේය සමාජයේ තිබුණෙ නැහැ, විශේෂයෙන්ම ස්ත්‍රියකගේ දේශපාලන ලේඛනයක් සම්බන්ධව.

සමස්තයක් විදියට ගත්තම මගේ පොත් ගැන කතිකාවක් ඇති වුණේ නැහැ. මම ඒක දකින්නෙ පෞද්ගලික කාරණයක් හැටියට නෙවෙයි. ස්ත්‍රිය සහ ලිංගිකත්වය ගැන කතා කරන ස්ත්‍රීන් මුහුණ දෙන පොදු ප්‍රශ්නයක් හැටියට. ‘දියොනිස් දෙවොල පාමුල සිට‘ නවකතාව සමාජගත කරල අද නදීකා මුහුණ දීල තියෙනවනම් ප්‍රශ්නයකට මතවාදීව ඒකෙම දිගුවක්. අපි මේ තත්වය වෙනස් කරන්න ඕන. ඉන්දීය සමාජය අපට වඩා ඉතාම දැඩි සාම්ප්‍රදායික මතවාදවල එල්බගෙන සිටියා වුණත් නිර්මාණ කාර්යයේ යෙදුණ ස්ත්‍රීන් වෙනුවෙන් මීට වඩා හොඳ සමාජ ප්‍රතිචාර ලැබෙනවා. තමන්ගෙ කෘති සමාජගත කරන්න අවකාශ තියෙනවා. නමුත් අපිට එහෙම ප්‍රතිචාරවත්, සහයක්වත් ලැබෙන්නෙ නැහැ. හරිම අඩුයි. බොහෝ අය ස්ත්‍රින්ගේ නිර්මාණ සමාජගත කරන්න පෙනී සිටින්න අකමැතියි. සිමොන් ද බෝවා, අරුන්දතී රෝයි පරිවර්තන කියවන අය ලාංකේය ලේඛිකාවන්ගෙ කෘති කියවන්නෙ නැහැ. එය කණගාටුදායක තත්වයක්. ලේඛන ශෛලියේ, නිර්මාණකරණයේ වෙනස්කම් තියෙන්න පුළුවන්. නමුත් නොකියවා අත්හැරීමෙන්, කතිකාවක් ඇති නොවීමෙන් මේ සමාජය යහපත් තැනක් කරන්නට ලේඛිකාවන් විදියට අපි දරන වෙහෙස නොතකා හැරීමක් සිද්ද වෙනවා.

 


ඔබ ස්ත්‍රීවාදිනියක්, ස්ත්‍රීවාදී ලේඛිකාවක් විදියට හඳුන්වනවා. එක් අතකින් මෙය ඔබේ ලේඛන ශ්‍රමය ලඝු කිරීමක් විදියටයි මම දකින්නෙ. ඇත්තටම ඔබ ස්ත්‍රීවාදිනියක් ද?

ලෝකයේ විවිධ දේශපාලන මතවාද තියෙනවා. මාක්ස්වාදය, ෆැසිස්ට්වාදය, ලිබරල්වාදය, ප්‍රජාතන්තවාදය වගේ. ස්ත්‍රීවාදය කියන්නෙත් දේශපාලන මතවාදයක්. ඒ මතවාදය බිහිවෙන්නෙ ස්ත්‍රීන් දේශපාලනික, ආර්ථික සංස්කෘතික අයිතීන් ඉල්ලා කරන දේශපාලනමය අරගලයෙදි. ඒ වටා ගොඩනැගෙන සාහිත්‍ය නිර්මාණ අදහස් සහ මතවාද එකතුවක් තමයි ස්ත්‍රීවාදය කියල කියන්නේ.

මම ස්ත්‍රීවාදිනියක් කියල රටේ අය හඳුන්වනවා. මම මගේ අයිතිවාසිකම් සහ සමස්ත ලංකාවෙ මිනිසුන්ගෙ මානව හිමිකම් වෙනුවෙන් පෙනී සිටින්නියක්. මමත් ගැහැණියක්. ඒ නිසාම මමත් ඇතුළුව ගැහැණිය මේ සමාජය තුළ අත්විඳින පීඩාව සම්බන්ධ විශේෂ හැඟීමක් මට තියෙනවා. ඒ නිසා ම මම ස්ත්‍රීන් වෙනුවෙන් විශේෂයෙන් පෙනී සිටිනවා. මොකද ඔවුන්ට හඬක් නඟන්න බහුතරයක් සහය නොදෙන නිසා. නාඳුනන ගැහැනිය කෘතියෙ ‘ආදරය සහ ආදරය, ‘දෙයියන්නාන්සෙගෙ කැමැත්ත, ‘පිටුවහල් කළ තරුණිය කෘතියේ ‘අධිකරණය ඉදිරියට ගිය සොල්දාදුවා, ‘සමනළ මරණය කෘතියේ ‘සමනල මරණය හරහා හමුදාවට බැඳෙන ග්‍රාමීය තරුණයන්ගේ ඛේදවාචකය, ‘නගරයේ ආදරවන්තයා, ‘මධුසමය අහිමි මංගල්‍යෙය් ‘ඇගේ මිත්‍රයාගේ ආදරවන්තයා ඔය මම නම් කරපු සියලුම කතාවල කේන්ද්‍රිය චරිත වෙන්නේ පුරුෂ චරිත. ‘පිටුවහල් කළ තරුණිය කෘතියේ එන ‘ආදරයෙන් සිරගතවීම තුළ වෙනම කතාවක්. සමලිංගික ගැහැණු දෙදෛනක් සහ සමලිංගික පිරිමි දෙදෙනෙක්. මේ මම ඇසු දුටු අත්දැකීම්. මේ පොත්වල හැම කතාවක්ම ඇත්ත අත්දැකීම් සමඟ මුසු වී තිබෙනවා.

මගේ සාහිත්‍ය කෘතිවල ස්ත්‍රියක අත්විඳින පීඩාවන් වගේම, ස්ත්‍රී පුරුෂ සම්බන්ධතා, අපට යුද්ධයෙන් මිදෙන්න තියෙන අවශ්‍යතාව, පවතින දේශපාලනය ප්‍රශ්න කිරීම, උපහාසයට ලක්කිරීම වගේ විවිධ තේමාවන් ඇතුළත්. ස්ත්‍රීවාදිනියක් විදියට මාව හඳුන්වන අය ඇත්තටම මගේ පොත් හරියට කියවල නැහැ. මගේ දේශපාලන මතවාද කියවන්නෙත් නැහැ. මම දැඩි ලෙස රාජ්‍ය මතවාද අභියෝගයට ලක්කරන්නියක්. සමස්ත ප්‍රචණ්ඩත්වයට එරෙහිව මැදිහත් වන්නියක්. ඉතිං ස්ත්‍රිය මත ප්‍රචණ්ඩත්වය පමුණුවන ව්‍යුහය පුපුරුවා හැරිය යුතු බව මං අවධාරණය කරනවා. එය සබුද්ධිකව වටහා ගත යුතු මානුෂීය තත්වයක්. මේ සමාජය ස්ත්‍රී පුරුෂ දෙපාර්ශවයෙන්ම සැදුම් ලද්දක් කියන ඒ ස්වභාවික රීතිය මං පිළිගන්නවා. ඒ තුළ ගැහැණුන්ට මානවීය වශයෙන් රැඳී සිටින්න තියෙන අයිතිය වෙනුවෙන් මං පෙනී සිටිනවා. මං ස්ත්‍රී අයිතීන් වෙනුවෙන් පමණක් නෙවෙයි සමස්ත සමාජය තුළ මානව අයිතීන් වෙනුවෙනුයි පෙනී සිටින්නේ.

‘මධුසමය අහිමි මංගල්‍යය ලිවීමේ අරමුණම හොඳ ස්ත්‍රී පුරුෂ සම්බන්ධතා ගැන මානුෂීය සංවාදයක් ගොඩනැඟීමයි. ‘ඇගේ සිහිනය අද්දර කතාවත් එහෙමයි. හොඳ මෘදු මනුෂ්‍ය සම්බන්ධතා තියෙනවා. ඒවා එක්ක ආදරය ගැන අලුත් කතන්දරයක් ඕන. සම්ප්‍රදායික බැඳීම්වලින් තොරව පවතින මානුෂික සම්බන්ධතා ගැන හෘදයාංගම කතාබහක් සමාජය තුළ ඇතිවෙන්න ඕන.

ඉතින් ස්ත්‍රීවාදයට බයවෙන්න එපා. 19, 20 සියවස මුල ලෝකයේ පැවති දේශපාලන තත්වයන් එක්ක, වැඩවසම් යුගය බිඳ වැටිල ගොඩනැගුණු කාර්මීකරණයත් ධනවාදයත් එක්ක ගෙවල්වල හිරවෙලා හිටපු ගෑණු අධ්‍යාපනය ලබන්න, දේශපාලනය කරන්න, සංස්කෘතික නිදහස ලබන්න විශාල අරගලයක් ගෙන ගියා, බටහිර රටවල. ඡන්ද අයිතිය, අධ්‍යාපනය ලැබීම, රැකියාවක් කිරීම හා විවාහ සංස්ථාව තුළ ප්‍රචණ්ඩත්වයෙන් මිදීම එවැනි කාරණා තමයි මුල්වුණේ.

ගෑණුන්ව ගෘහය තුළ ප්‍රචණ්ඩත්වයට ලක් කරන්න එපා කියල මීට අවුරුදු 20 කට උඩදි මම ලියද්දි, කතා කරද්දි මං ලේඛනයේ යෙදුණු විකල්ප මාධ්‍ය ආයතන තුළින් පවා මාව උපහාසයට ලක් කළා. හැබැයි අද ඒක රාජ්‍ය මතවාදයක් හැටියට ප්‍රකාශයට පත්වෙලා සමාජගත කර තියෙනවා. ඒ ගැන මට සතුටක් දැනෙනවා. ඒ වගේ අරගල තුළින් තමයි ස්ත්‍රිය තම අයිතීන් දිනාගන්නෙ. සමහර වෙලාවට ස්ත්‍රියක් නිර්මාණයක් කළාම ස්ත්‍රීන්ම ඒවාට එරෙහි වෙන්නෙ ඔවුන් සිටින්නෙ අර පුරුෂයාගේ අසහාය බලය පිළිබඳ අවුරුදු  සියදාස් ගාණක් තිස්සෙ ගොඩනැගුණු සාම්ප්‍රදායික මතවාදය තුළ නිසා. අනාගතයේ මතවාදවල යම් ආකාරයක සුබවාදී ඛණ්ඩනයක් සිදුකිරීම සඳහා අපි සාමුහිකව අරගල කරන්න ඕන.

 

මේ වන විට ඔබ නාඳුනන ගැහැනිය, පිටුවහල් කළ තරුණිය, ආදරණීය දෙවියන් වහන්සේ සහ අන්ධකාර රාත්‍රිය, මධු සමය අහිමි මංගල්‍යය, සමනල මරණය කියන කෘති සමාජගත කරල තියෙනවා. ආදරණීය දෙවියන් වහන්සේ සහ අන්ධකාර රාත්‍රිය හැරුණම අනෙකුත් කෘති සියල්ල බැලූ බැල්මට කෙටි කතා. නමුත් කෙටි කතාමත් නෙවෙයි. ඔබ සඳහන් කරන්නෙ අත්දැකීම් විදියට. ඒ වගේම ඔබට චෝදනාවක් තියෙනවා සාහිත්‍ය රීති නොතකන ලේඛිකාවක් විදියට. මේ ගැන මොකද හිතන්නේ ?

මගේ කෘතිවල එන හැම කතාවක්ම මේ සමාජයේ ඇත්ත අත්දැකීම්. මම ඇසු දුටු නැත්නම් මම වින්ද අත්දැකීම්. ඒ අත්දැකීම් තුළින් මං ලබන කම්පනය සහ ඒ සම්බන්ධ මගේ මතවාදය තමයි මේ නිර්මාණ හරහා මතුවෙන්නෙ.

පැහැදිලිවම මගේ සාහිත්‍ය භාවිතාවේ වෙනස්කමක් තියෙනවා. මගේ නිර්මාණ සාම්ප්‍රදායික සාහිත්‍ය රාමුවකට රිංගවන්න අමාරුයි. ඇත්තටම මම නිර්මාණකරණයේ යෙදීමේ අවශ්‍යතාවයෙන් ලියනව නෙවි. මම කොහොමටත් ස්වාධීන පුවත්පත් කලාවේදිනියක් විදියට දිගටම වැඩ කරපු කෙනෙක්. 88 ඉඳල මේ දක්වා ස්වාධීන පුවත්පත්  කලාවේදිනියක්. මට අවශ්‍ය වෙලා තියෙන්නෙ අසාධාරණයට, වෙනස් ලෙස සැලකීමට, කොන් කිරීමට, ප්‍රචණ්ඩත්වයට ලක්වූවන් වෙනුවෙන් සහ හඬක් නැති ස්ත්‍රීය වෙනුවෙන්, සමාජ කොටස් වෙනුවෙන් හඬක් නගන්න. ඔවුන්ගේ අයිතීන් හිමිකර දීම හා ඔවුන්ට යුක්තිය ඉටු කරදීම වෙනුවෙන් මතයක් ගොඩනගන්න. ගෘහස්ත වේවා, සමාජමය වේවා ප්‍රචණ්ඩත්වයට එරෙහිව මගේ දේශපාලනික මතවාදය ඉදිරිපත් කරන්න,  ඒ ප්‍රචණ්ඩත්වය තුනී කරල පීඩාවට පත් ජන කොටසට සාධාරණයක් ඉෂ්ටවෙන සමාජ ක්‍රමයක් ගොඩනගන්න, ඒ වෙනුවෙනුයි මම ලේඛනයේ යෙදෙන්නෙ. මට සමහරු චෝදනා කරනවා සාහිත්‍යකාරියක් වෙන්න පුළුවන්ද ස්ත්‍රීවාදී විලංගුව දාගෙන කියල. එය තැකිය යුතු චෝදනාවක් විදියට මම දකින්නෙ නැහැ. මම පැහැදිලිව කියනවා මගේ ලේඛනය දේශපාලනිකයි. මම පැහැදිලි දේශපාලන අරමුණක් ඇතිව ලියන්නෙ.

තමන් කැමති වස්තුබීජයන් කලා කෘතිවලට අරගන්න ඕනම කෙනෙකුට නිදහස තියෙනවනේ. මම කැමති දේවල් මම ලියනවා. තව කෙනෙක්ට එයා කැමති දේ ලියන්න පුළුවන්. මගේ ලේඛනයේ අඩුපාඩු සහ මතවාදී ඌණතා සාකච්ඡා කරමින් එය සංවර්ධනය සඳහා කෙරෙන්නාවූ සංවාදයක් මිස අනිත් කිසිම දෙයක් මම තකන්නෙ නැහැ. ඒවා ඉතාම සම්ප්‍රදායික, ඉතාම මුග්ධ දේවල්.  නිසි විචාරයක් නැහැ. ලංකාවෙ ඕනම දෙයක් සම්බන්ධයෙන් එහෙමයි. මගේ කෘතින් සම්බන්ධයෙන් විතරක් නෙවි. විශේෂයෙන් ස්ත්‍රීන් යමක් කළාම ලිංගිකත්වය ගැන කතා කළාම බොහොම අනතුරුදායකයි ලැබෙන ප්‍රතිචාර. ප්‍රතිචාර හා විවේචනලටත් වඩා නිශ්ශබ්දතාවය තමයි දරන්නම බැරි. හොඳ ප්‍රගතිශීලී කොටස්, විකල්පයි කියන මාධ්‍ය ආයතන පවා මගේ කෘති සම්බන්ධව ඉතා නිහඬ ප්‍රතිපත්තියක් අනුගමනය කරනවා. ඒක ඉතාම සැහැසි තත්වයක්. නිහඬව මරා දානව වගේ තත්වයක්.

මම සැහැල්ලුව අදහස් පළ කරනවා. හැබැයි සැහැල්ලුව අදහස් පළ කළාට එය සමාජගත කරන එක සැහැල්ලු වැඩක් නෙවෙයි. අපි සමාජය ස්පර්ශ කරල ලබන දේ ලියන්නෙ හුදකලාව. එය නැවත සමාජගත කරද්දි, අනිත් සමාජයේ සංවේදී කොටස්වල දේශපාලන කණ්ඩායම්වල සහයෝගය අවශ්‍යයයි.

 

පාලන තන්ත්‍රය පිළිබඳ පැහැදිලි විවේචනයක් ඔබේ සෑම කෘතියකම ඇතුළත්. විශේෂයෙන්ම යුද්ධය, ප්‍රචණ්ඩත්වය සහ මර්ධනය සම්බන්ධයෙන්. ලංකාවෙ දේශපාලනයේ වර්තමාන තත්වය ගැන ඔබට මොකද හිතෙන්නෙ?

අපේ රට යටත්විජිත වාදයෙන් මිදිලා දේශීය පාලක පන්තියක් අතට බලය ලැබෙන්නෙ අධිරාජ්‍යවාදීන් සමඟ ඇති වුණු යම් සම්මුතියක් අනුව. නිදහස් අරගල තුළින් නෙමෙයි ලංකාවෙ පාලන තන්ත්‍රය වෙනස් වෙන්නෙ. අපේ සමාජයට දේශපාලන අරගල පිළිබඳ හරි, දේශපාලන නිදහස පිළිබඳ එහෙම සංජානනයක්, සවිඥානකත්වයක් නැහැ. දේශපාලන වශයෙන් සමාජානුයෝජනය ඉතාම පහළ මට්ටමක තියෙන්නෙ. දේශපාලන වශයෙන් මේ සමාජය නවීකරණය වෙලා නැහැ. මොකද අපේ රටවල්වල වැඩවසම් ක්‍රමය බිඳ වැටෙන්නෙ කෘතිම ආකාරයකට. යුරෝපයෙ සිද්ද වුණා වගේ ඓතිහාසික ක්‍රියාවලියක ප්‍රතිඵලයක් හැටියට නෙවෙයි. අධිරාජ්‍යවාදී අවශ්‍යතා අනුව ඔවුන්ගේ රටවල තිබුණූ කිසියම් දේශපාලන ආකෘතියක් මෙහාට ගලප්පගද්දි සිද්දවුනු විකෘතිතාවන් එක්ක තමයි අපේ රාජ්‍ය තුළ දේශපාලන ගමන ආරම්භ වෙන්නෙ.

ඒකෙ ප්‍රතිඵලයක් හැටියට තමයි වාර්ගික ප්‍රචණ්ඩත්වය මේ රටේ ඇතිවෙන්නෙ. මේ විකෘති වෙච්ච දේශපාලන සමාජයක දශක ගණනාවකට පස්සෙ බිහිවෙන මනුෂ්‍ය වර්ගයට අයිති කෙනෙක් හැටියට මම විශ්වාස කරනවා, පාලකයන් පාලිතයින්ට එරෙහිව හෝ එක් ජනවර්ගයක් තවත් ජනවර්ගයකට විරුද්ධව හෝ එක් මනුෂ්‍ය කොට්ඨාශයක් තවත් මනුෂ්‍ය කොට්ඨාශයකට එරෙහිව, ස්ත්‍රීන් පුරුෂයන්ට එරෙහිව හෝ පුරුෂයන් ස්ත්‍රීන්ට එරෙහිව, වැඩිහිටියන් දරුවන්ට එරෙහිව හෝ සිදු කරනු ලබන ප්‍රචණ්ඩත්වයන් මනුෂ්‍යත්වයට එරෙහි සාපරාධයන් හැටියට. එතකොට මගේ ප්‍රවේශයම මම ගන්නෙ ලේඛනයෙදි මේ සාපරාධයට එරෙහිව හඬක් නගන්න. මේ හඬ නගන්නෙ ඇත්තටම දේශපාලන වශයෙන් නොදියුණු දේශපාලන හා සමාජ සංස්කෘතියක් ඇතුළෙ ඉඳන්. දේශපාලනය යම් ආකාරයක කියවා ගැනීමක් කළ, යම් ආකාරයක ශාස්ත්‍රීයව සහ විද්‍යාත්මකව හදාරපු සහ හදාරමින් සිටින කෙනෙක් හැටියට.

දශක තුනක් විතර තිබුණු වාර්ගික අර්බුදයක් ඉතාම රළු විදියට රාජ්‍ය පාර්ශවයෙන් මැදිහත් වෙලා දරුණුම ප්‍රචණ්ඩ බලයක් යොදලා තාවකාලිකව ඒකෙ අවසානයක් සිද්ද කළත්, මතුපිට භෞතික ප්‍රහාරයන් නතර වෙලා දැන් අවුරුදු පහක් ගත වුණත්, මේ ක්‍රියාවලිය තුළ ජනවර්ග අතර බිඳවැටුණු මානුෂික බැඳීම් ගොඩනැංවීමක් සිද්දවෙලා නැහැ මේ දක්වා. ඒ අර්බුදය පැන නගින්නේම දශක ගණනාවක් පුරා තමන්ට සිදුවුනු දේශපාලනික අසාධාරණකම්වලට එරෙහිව. දකුණෙ තරුණයනුත් ආයුධ ගත්තා. උතුරෙ තරුණයනුත් ආයුධ ගත්තා. රාජ්‍යයට එරෙහිව පාලක පන්තියට එරෙහිව කරපු අරගලයක් ඉතාම දැඩි ලෙස මර්දනය කළා උතුරෙත්, දකුණෙත්. මම මනුෂ්‍යයෙක් හැටියට ගැහැනියක් හැටියට මේ අතිශය බිහිසුණු මනුෂ්‍ය සංහාරයට එරෙහිව මනුෂ්‍යත්වය පාර්ශවයේ ඉඳන් තමයි පෙනී සිටියෙ. දකුණේ සහ උතුරේ මර්දනයට එරෙහිව මතවාද ප්‍රකාශ කරමින් මම දේශපාලනයක නිරත වෙනවා. හුඟක් අය කතා කරන්න අකමැති, හුඟක් අය කතා කරන්න බය සහ හුඟක් ආය ජාතිවාදී ආස්ථානයකින් මේ ප්‍රශ්නය විග්‍රහ කරද්දි මේ දිහා මානුෂියව බලන්නත්, මේ ප්‍රශ්නය දේශපාලන වශයෙන් විග්‍රහ කරගන්නත් හැකියාව තිබුණු නිසා තමයි මගේ ලේඛනයෙදි මම යුද්ධයට එරෙහි කතිකාවක් ඇති කරන්න උත්සාහ කරන්නෙ.මේ ගැන සමාජ සංවාදයක් මතු කරල මානුෂීය සම්බන්ධතා ගොඩනැගීම හා රාජ්‍යයේ ප්‍රචණ්ඩත්වය අහෝසි කිරීම තමයි මගේ අරමුණ වෙන්නෙ.

එතකොට පහුගිය අවුරුදු පහ තුළම යුද්ධයේ බිහිසුණු අත්දැකීම් අතිඋදාර වීරත්වයක් ලෙස සැමරුවා.  මේ 2015 ජනවාරි 08 වෙනිදයින් පස්සෙ කවුරුහරි හිතනවනම් අළුත් සංහිඳියාවක් ඇති වෙලා, දේශපාලන වෙනසක් ඇති වෙලා කියල මම ඒක පිළිගන්නෙ නෑ. මතුපිටින් පේන චිත්‍රයක් අපිට තියෙනවා. කිසියම් විදියකට නව ආණ්ඩුව පිහිටුවීමේදී, නව ජනාධිපතිවරයා පත් කරගැනීමේදී උතුරෙ ජනතාවගෙ සහයෝගිතාවයක් ලැබුණා. හැබැයි මැයි 19 වෙනිදා යුද සැමරුම් උළෙල මුල් කරගෙන හිටපු ජනාධිපතිවරයා ගෙන ගිය ඉතාම ජාතිවාදී වැඩපිළිවෙලට එරෙහිව ප්‍රබල මැදිහත්වීමක් දේශපාලනිකව කරන්න මේ රජය සහ අලුත් ජනාධිපතිවරයා අපොහොසත් වුණා. ඔවුන් නැවත සිදු කළේ අර හිටපු මහින්ද රාජපක්ෂ ජනාධිපතිවරයා ගෙන ගිය ඒ කෝවටම වැටිලා සිංහල සමාජයට පෙන්නුම් කිරීම දැන් අපිත් මේ යුද සැමරුම අගයනවා. අපි මේ රණවිරුවන් අගයනවා කියල.

රණවිරුවන් කියන්නෙ කවුද මේ රටේ අහිංසක පීඩිත පන්තියට අයිති, අඩු අධ්‍යාපන සුදුසුකම් තියෙන ග්‍රාමීය තරුණයො. තමන්ගෙ පැවැත්ම සඳහා යුද්දය පවත්වාගෙන යන පාලක පන්තියෙ උවමනා එපාකම් තමයි මේ අහිංසක ග්‍රාමීය තරුණයන් බිලිගන්නෙ.  සමනල මරණය කෘතියේ සමනල මරණය කතාව හරහා මේ ඛේදවාචකය තමයි කතා කරන්නෙ. ඒ කෘතියෙම එන වැන්දඹුවගේ සංවාදය කතාව සහ රාජේවශ්වරී මෙනවියගේ උරුමය සහ නගරයේ ආදරවන්තයා කියන කතාවල එන්නෙ යුද්දය නිසා සමාජයේ එක් මානව කණ්ඩායමකට සිදුවුණු මානසික හිංසනය, පීඩාව, අතවරය, ඔවුන් සුළු කොට තැකීම. මේ කිසිවකට සාධාරණය ඉෂ්ට වෙන්නෙ නෑ යුද සැමරුමකින්. පසුගිය රජය කළ තරම් මහා පරිමාණයෙන් වියදම් නොකළට, ප්‍රදර්ශන භාවිතය අඩුවුණාට  ඒ ජාතිවාදී උන්නතිකාමය මොවුන් තුළත් තියෙනවා. ඒක මේ යුධ සැමරුම තුළ මට විශේෂයෙන් දැණුනා. ලංකාව දේශපාලනික වශයෙන් නවීකරණය වෙලා නැති නිසා ඕනෑම වෙලාවක පාලක පන්තියට පුළුවන් ජාති වාදය මුල්කරගෙන සමාජය අවතැන් කරන්න. තමන්ගෙ බලය වෙනුවෙන් සමාජය නොමග යවන්න. ඒ ක්‍රියාවලිය අවසන් වෙලා නැහැ. ඒ ක්‍රියාවලිය අවසන් වෙන්න නම් මේ ගෝත්‍රවාදයට පිටතින් ඇත්තටම සබුද්ධික ඉතාම ප්‍රබල මැදිහත්වීමක් මාධ්‍ය හරහා, සිවිල් සමාජ සංවිධාන, සංවේදී මිනිසුන් හරහා ගොඩනැගිය යුතු වෙනවා.

මම ඉල්ලා සිටින්න කැමතියි සමනල මරණය හා වැන්දඹුවගේ සංවාදය කියන කතා හරහා මම ගොඩනගන්න උත්සාහ කරන මනුෂ්‍යත්වය වෙනුවෙන් ප්‍රබලව මැදිහත් වෙන්න කියල. වචනවලට සීමා නොවී  උතුරත් දකුණත් අතර මනුෂ්‍යත්වය නැවත මුණගස්වන වැඩපිලිවෙලකට අපි යන්න ඕන. අපට පැහැදිලි දේශපාලන දැක්මක් තියෙන්න ඕන. අපි කතා කරන භාෂාවන් වෙනස් වුණාට, අපේ සංස්කෘතිය වෙනස් වුණාට අපි එකම මානව වර්ගයට අයිති බව තේරුම්ගන්න ඕන. අසාධාරණයට ලක්වුණු, ප්‍රචණ්ඩත්වයට ලක්වුණු මිනිසුන්ගෙ ජීවිතවලට සාධාරණය ඉෂ්ට වෙන්න ඕන. ජනගහණයෙන් වැඩි ප්‍රතිශතයක් වන කොටසකට අයිතියක් නැහැ අඩු ප්‍රතිශතයක්  වන ජන කොටසකට එරෙහිව ප්‍රචණ්ඩත්වය පතුරුවන්න.

අද තියෙන තත්වය තුළින් වඩා යහපත් දේශපාලන තත්වයක් ගොඩනැගෙයි කියා විශ්වාසයක් මට නැහැ. මේ ධනේෂ්වර රාජ්‍යයකට තම පැවැත්ම වෙනුවෙන් හමුදාව පොලිසිය අවශ්‍යයයි. ඔවුන්ට පවතින්න අවශ්‍යම දෙයක් තමයි සමාජ බෙදීම්, වාර්ගික බෙදීම්. එය පාලකයින්ට ඉතාම හොඳ සුරක්ෂිත දේශපාලන පැවැත්මක් තහවුරු කරනවා. දේශපාලනිකව නොදියුණු සමාජයක තත්වය ඒකයි. වර්තමාන යහපාලන රජය එතනින් ඉදිරියට එනවයි කියල හිතන්න සාධක නැහැ. දේශපාලඥයින් පුරවැසියන්ව ඉතාම පහසුවෙන් අන්දවන දේශපාලන සමාජයකයි අපි ජීවත් වෙන්නෙ. මම සහ අපි, මම සහ අපි 2 ප්‍රහසන ප්‍රබන්ධය හරහා මම මේ ඇන්දවීමට එරෙහිව සාකච්ඡාවක් ගොඩනගන්න උත්සාහ කරනවා. මං දන්නවා ලාංකීය සමාජය තුළ මට අඛණ්ඩව මම සහ අපි ප්‍රහසන ප්‍රබන්ධ රචනා කරන්න පුළුවන් කියා. මොකද සෑම ධනේෂ්වර ආණ්ඩුවක්ම සමාජය අන්දන නිසා හා සමාජය ඇන්දී සිටින නිසා.

 

වසර 30 කට ආසන්න කාලයක් ලේඛිකාවක් විදියට කටයුතු කරන ඔබ ගේ වර්තමාන ලේඛන ජීවිතය ගතවෙන්නෙ කොහොමද?

මෑත කාලෙ අවුරුද්දක් හමාරක්ම මොකුත් ලියවුණේ නැහැ. මාස හයක් විතර දැඩි අසනීප තත්වයෙන් ප්‍රතිකාර ගනිමින් හිටියෙ.

මම නිර්මාණකරණයේ යෙදෙන්නියක් පමණක් නෙවෙයි දේශපාලන ලිපි ලියන්නියක්. හුඟක් අය අමතක කරන දෙයක් ලංකාවේ සිදුවන දේශපාලන ක්‍රියාවලියත් එක්ක දිගින් දිගටම මම දේශපාලන රචිකාවියක් හැටියට ඉන්න බව. පසුගිය දවස්වල මම නිදහස පුවත්පත හරහා ලාංකීය දේශපාලනයේ මෑතකාලීන ප්‍රවණතා පිළිබඳ සංවාදයට සම්බන්ධ වුණා. යුද්ධය නිමවුණාට පස්සෙ දෘශ්‍යමාන ප්‍රහාර නතර වුණා. නමුත් දෙමළ මිනිසුන්ට එරෙහි මර්දනය නතර වුණේ නැහැ. 

2009 මැයි වලින් පස්සෙ මහින්ද රාජපක්ෂ රජය ව්‍යාපෘතියක් ක්‍රියාත්මක කළා උතුරු වසන්තය කියල එතකොට මම හුදකලාවම ගියා යාපනයට. එහෙ නැවතිල ඇවිදල, මිනිසුන්ගේ සැබෑ ජීවිතය ගැන අත්දැකීමෙන් ලිපි පෙළක්ම ලිව්වා ‘‘උතුරු වසන්තය සමඟ හුදකලා වූ යාපනය“ කියල. ඒ වගේම ආසියාවේ ආශ්චර්ය කියා මහින්ද රාජපක්ෂ ලංකාව හඳුන්වද්දි ‘‘ආසියාවේ ආශ්චර්යයේ උතුරු කොණ“ කියල මම ලිව්වා. ‘‘රාජ්‍යයේ මර්දනය අබිමුව කම්කරු පංතියේ ඓතිහාසික නොනිමි අරගලය“ කියා කටුනායක කම්කරු අරගලයේ රොෂේන් චානක ඝාතනයේදී මම ලිව්වා. මම හුදකලාවම රොෂේන්ගේ අවමංගල්‍යයට සහභාගි වුණේ ඔහුගේ මරණය වට කරගෙන සිටි හමුදා වළල්ල බිඳගෙන ඇතුළු වෙලා. දැනට වසර කිහිපයකට උඩදි ඝාතනය කළ සරසවි සිසුන් වෙනුවෙන් ශිෂ්‍යයන් කළ අරගලවලට මං සහය දුන්නා. මානව හිමිකම්  සහ යුක්තිය වෙනුවෙන් උතුරේත් දකුණේත් සමස්තයක් ලෙසට රාජ්‍ය ප්‍රචණ්ඩත්වයට, මුග්ධත්වයට, මර්දනයට එරෙහිව මම පෙනී සිටිනවා. දැඩි මර්දනකාරී වටපිටාවක බොහෝ දෙනෙක් ලියන්න බියවෙද්දි, බොහෝ අය රටින් පලාගිය තත්වයක් තුළ, බොහෝ අය කතා නොකරන තත්වයක් තුළ මම දිගින් දිගටම රාජ්‍යය තුළ සිදුවන දේශපාලන මර්දන ක්‍රියාවලියට එරෙහිව, 18 වැනි සංශෝධනයට එරෙහිව ලිපි ලියමින් මට ඉඩ ලැබෙන තැන්වල පළ කරමින්,  දිගටම ලේඛනයේ යෙදුණා. මට අදහස් පළ කරන්න බොහෝ තැන්වල ඉඩ දෙන්නෑ. මගේ අදහස් ඇතැම් තැන්වලින් ප්‍රතික්ෂේප කරද්දි  මම කොහොමහරි අවකාශයක් සලසාගන්නවා ඒ අදහස් ප්‍රකාශනයට.

අවසාන වශයෙන් මම ලිව්වෙ ස්ත්‍රීන්ගේ අයිතීන් පිළිබඳ දේශපාලන සංවාදයක්.  ඒක ජනරළ පත්තරේ පළවුණා.  ඒ ලියවිල්ලෙ අරමුණ ස්ත්‍රීය පිළිබඳ නව සිතාබැලීමකට කතිකාවක් ඇති කිරීම. එතනින් පස්සෙ කිසිවක් මම ලේඛනගත කළේ නැහැ. නමුත් ඒකෙ තේරුම මම නොලිය ඉන්නව නෙවි. නාඳුණන ගැහැණිය විණාඩි 20 කින් ලියවුණේ මම අවුරුදු ගාණක් තිස්සෙ හිතින් ලියමින් හිටිය එක. ලංකාවෙ සහ ලෝකයේ සිද්දවෙන  ආර්ථික, දේශපාලන, සංස්කෘතික ක්‍රියාවලිය සමඟ මම නිරන්තර සංවාදයක යෙදිල ඉන්නවා. ඉතින් ඉදිරියෙදි ඒක ලේඛනගත වෙයි. ඒත් ප්‍රශ්නෙ තියෙන්නෙ මගේ ප්‍රකාශන සමාජගත කරන්නෙ කොහොමද කියන එක.

මම පොත්වලින් හම්බ කරල නැහැ. මුදල් බලාගෙන පොත් ලියන්නෙත් නැහැ. මගේ මුල් කෘතීන් මිළ කලේ රු. 40 ක් වැනි මුදලකට. මුද්‍රණ වියදම පියවාගැනීම සඳහා පමණයි. මං ලියන පොත් මේ සංස්කෘතික රාමුව ඇතුළෙ විකිණෙන්නෙත් නැහැ. පොත් සාප්පු විකුණන්න බාරගන්නෙත් නැහැ. නමුත් මං පොත් ලියමින් ප්‍රකාශනය කරනවා. මුද්‍රණ වියදම පියවගත්තොත් මට තව පොතක් කරන්න පුළුවන්.

නාඳුනන ගැහැණිය කෘතිය දෙවන මුද්‍රණය කරල අවුරුදු දෙකක් ගත වෙනවා.. ඒ අවුරුදු දෙකකට කිට්ටු කාලය තුළ ඒ ගැන නිසි සංවාදයක් ගොඩනැගුණෙ නැහැ. මගේ ලේඛන හරහා ඉස්මතු කිරීමට වෑයම් කරන මතවාදී කරුණු පිළිබඳ නැවත සංවාදයක් ගොඩනගන්න මං ඔබට ආරාධනා කරනවා.

 

 හෘද සංවාදය - තරුරසී

 


 

Thursday, February 29, 2024

දේශද්‍රෝහී නිර්මල හෘදය කෙරෙහි වන ක්ලාරාගේ ප්‍රේමය...


''යොවුන් සමාධි'' රස වින්දන සුයාමය -  'කවියක්, ගීතයක්, පොතක්'

මේ අපි කොවිඩ් සමයේ ළ.ක්‍රි.වී. නව යොවුන් දරුවන් සහ අනුශාසකවරුන් වෙනුවෙන් සූම් හරහා කළ වැඩසටහනක්. මේ වැඩසටහන සඳහා විපුලි අක්කාගෙන් ලැබුණෙ අනගි සහයක්. බොහෝ විට කවි රසවිඳුමට ඇගෙන් ලැබුණු ගුරු හරුකම් අපේ යොවුන් දරුවන්ට වගේම මටත් මහත් ආලෝකයක් වුණා. මේ 'යොවුන් සමාධි' හරහා තමයි මට මුලින්ම දුන්ගාල්පිටිය දිසාවෙ ක්ලාරා දුව හමුවෙන්නෙ. මේ වැඩසටහනත් සමඟ ඇයගේ කියවීම් පරාසය පුළුල් වුණා වගේම, කියවූ පොත පත ගැන අදහස් දක්වන්නත් පෙළඹුණා. පොත පත කියවීම කියන්නෙ බහුතර දරුවන්ගෙ විනෝදාංශයක් නෙවෙයි. නමුත් සුළු පිරිසකට හරි නිසි මඟපෙන්වීම ලැබුණොත් ඒ කියවන්නිය ඉදිරිගාමී වෙන බවට එක් නිදසුනක් තමයි ක්ලාරා...

ඇය සාමාන්‍ය පෙළ විභාගය ලියා නිවසේ ඉන්නා අතරතුර ලංකා ලේඛක සංවිධානය විසින් සංවිධානය කළ ආධුනික ලේඛක ලේඛිකාවන් සඳහා වූ පුහුණු වැඩමුළුවටත් සම්බන්ධ කරන්න හැකි වුණා. එයිනුත් ඇගේ සාහිත කලා දිවියට මහඟු පන්නරයක් ලැබෙන්නට ඇති නිසැකවම.

ඇය මගේ ''දේශද්‍රෝහියාගේ නිර්මල හර්දය'' කියවා ලියා ඇති මේ සටහන මට බොහෝ වටින්නෙ, එය මගේ පොත ගැන ලියූ සටහනක් නිසාම නෙවෙයි, ''යොවුන් සමාධි'' වැඩසටහන සහ 'ළ.ක්‍රි.වී.' ළමා සමාජය හරහා ඇය මෙතෙක් ආ ගමන නිසයි.

....................................                       

දේශද්‍රෝහී නිර්මල හෘදය කෙරෙහි වන ක්ලාරාගේ ප්‍රේමය...

මේ පොත මට ගොඩක් විශේෂ පොතක්. ඒ මගේ පොත් කියවන ආසාවට හේතුව තරංගි නැන්දා නිසයි. ඉතින් දැන් තරුරසී කියන්නෙ මන් ආසම පොත් රචිකාවියක්.

මම මෙතෙක් කියවපු පොත්වලට වඩා තරු නැන්දගෙ මේ පොත ගොඩක් වෙනස් පොතක් වුණා. සාමාන්‍ය පෙළ කරන ගමන් පොත් පිස්සියෙක් වුණු මට පොත් කියවන්න ලැබුනේ බස් එකේ යන ගමන් තමා. ඉතින් මේ පොත නම් එහෙම කියවලා හරියන්නෙ ම නෑ. ඒකට නිදහස් වෙලාවක් අවශ්‍යයි. ඒ වගේ ම භාෂාව නම් හරි ම ලස්සනයි. ආගම ගැන හොය හොයා යන එන කතා අතරේ වෙනත් ම රහක් මේක... හැබැයි වෙන පොත් වගේ එක හුස්මට නම් කියවන්න මේක හරියන්නෙ නෑ. මේකට බැහැලා කියවන්න ඕනා. ආගම ඈඳපු එක තමා ආසම. උසස් පෙළ පාඩම්වල ගැඹුරට යනවට වඩා මේකෙ ගැඹුරට යන්න ආසයි. සමහර තැන් නැවතිලා තේරුම් ගන්න ඕනා.

ඉතින් මේ පොත කියවන්න ප්‍රමාද වුණ එක ගැන නම් පුංචි දුකක් තියෙනවා.

ඇත්තට ම මේ ආදිත්‍ය දේශද්‍රෝහියෙක් ද? ජාති, ආගම්, කුල, භේද නොතකා මනුෂ්‍යත්වයට ආදරය කරමින් අරගල කරන ඔහු මට නම් ආදරණීය චරිතයකි. නමුත් පැවිදි ජීවිතයට ඇතුළුව වසර 2ක් පසුකරමින් පැවිදි දිවියට පණ පොවන සිස්ටර් සෙව්වන්දිට නම් ආදිත්‍ය කරන්නේ ද්‍රෝහිකමක් විය හැකියි.   

"මල් පැළ ටික නම් පොළොවට ම බැහැලා. ඒ මල්වල අයිතිකාරියට තාම බැරිවුණානේ ශුද්ධිකාගිනිස්ථානයෙන් මහපොළොවට බහින්න."

දැන් සමාජයේ මේ පැවිදි ලෝගුව ආගමික පිළිවෙත්වලට ම සීමා වීම මහා ඛේදවාචකයක්. ආගම මෙන්ම මනුෂ්‍යත්වයත් වැදගත්. ඇය එම ජීවිතයට ම කොටු නොවී මිනිසුන් වෙනුවෙන් හඬ නගන්නට නොහැකිකම නම් වූ ශුද්ධකාගිනිස්ථානයෙන් මිදී එම පව් සමාකොට මිදීම ඔහුගේ බලාපොරොත්තුවයි. ලෝගුව තුළ මනුෂ්‍යත්වයටත් ඉඩක් ලැබීම, මනුෂ්‍යත්වය උදෙසා අරගල කරන්නෙක් ලෙස ඔහු ඇයගෙන් බලාපොරොත්තු වෙයි.

"මට ඕනේ ඔයා තුළින් බරපතල විදියට ලියන කිවිඳියක් දකින්න. ඔය ලෝගුව ඇතුලෙ හිරවෙලා ඉන්න ගැහැනියගේ ජීවිතයට අර්ථයක් දෙන්න."

ඔහු මෙලෙස ඇය තුළින් අරගල කරන තවත් කාන්තාවකගේ, මවකගේ හැඟීම් වෙනුවෙන් එයට අවදි වන ගැහැනියක් බලාපොරොත්තු වනවා ඇති. පැවිදිවරියක වුවද මනුෂ්‍යයෙක් තවත් ඇට ලේ මස් නහර වලින් නිමැවුන ගැහැනියක් ඇය තුළද සිටින බව පහදා දීමට ඔහුට අවැසිය.

"සුවාමිලට තේරෙන්නෙ නෑ මිනිස්සු ජීවත්වෙන්න ඔට්ටු වන තරම"

මේ සිස්ටර් සෙව්වන්දිගේ අම්මාගේ වේදනාත්මක වදන් ය. පැවිදිවරියක වුවද ඇයගේ ද මව මෙවන් කටුක අත්දැකීම් විඳින ආකාරය පෙන්වයි. එලෙස අරගල කරන මිනිසාට ආගමක් දහමක් තියෙන්නෙ ඒ තුළ හෝ සැනසීමකින් දෙවියන්ට හෝ දුක පවසන්නත් දෙවියන් තුළ විශ්වාසය තබන්නත්‍ ය. මෙවන් අරගලයක ජීවිතය ද අනතුරේ දමාගනිමින් ජීවත් වන්නාවූ මිනිසුන් සතිඅන්තයේ සහභාගි වන දිව්‍ය පූජාවේ ද ඔවුන් අපේක්ෂා කරන සහනය නැත. දේවස්ථානයේ, පන්සලේ වියදමට ගොඩනැගිලි තැනීමට  වියදම් එමට ය. මිනිසුන්ගේ නිදහස සාමය පවතින ආගමින් ද ඔවුන්ට සහනයක් නැති සේය. දැන් ආගමික ස්ථානද එක්තරා ආකාරයක ආයතන සේය.  "ඇත්ත කරන්න පුළුවන්. ඒත් කරන්නෙ නෑ. පල්ලිය, පන්සල කියන්නෙ දැන් ආයතන විතරයි. ආයතනික කටයුතු මිස මිනිසුන්ගේ ජීවිත සම්බන්ධයෙන් ඇත්තම වගකීමකින් වැඩ කරනවද? එහෙම් කරනවා නම් මේ රටේ පන්සල්, පල්ලි, කෝවිල් තියෙන හැටියට මෙ විදියට මිනිස්සු දුකට වැටෙයිද?"

ආගම තුළ මනුෂ්‍යත්වය ගොඩනැගෙනවා නම්...ආගම තුළ ලබන හික්මවීමත් මනුෂ්‍යත්වයට බලපානවා.

"ජේසු අනුගාමික වෙනවා කියන්නෙම විප්ලවීය ජීවිතයක් උරුමයි කියන එකමනෙ"

පැවිදි පිරිස ලෝගුව තුළ වුවද මනුෂ්‍යත්වයට පණ පොවන්න මිනිසුනට සහනයක් දෙන්න පෙළ ගැහෙනව නම්...

"ආදිත්‍ය, විහිළුවට ගන්න එපා මාව. මම සිස්ට කෙනෙක්. ඒ බව අමතක කරන්න එපා."

"ඒක මම දන්නවා සහෝදරී, ඒකනේ මං සහෝදරීට නිතර ම සහෝදරී කියන්නෙ. මාත් සහෝදරයෙක් කියල හිතන්න. එතකොට ප්‍රශ්නයක් නැහැනෙ."

මේ ආදිගෙ වදන් සිස්ට සෙව්වන්දිට නම් යක්ෂ පැටියෙක්ගෙම වචන කියලා සිතීමත් සාධාරණයි.  "චණ්ඩි ජීසස්" නම ඔහුට නිතැතින්ම සුදුසුය.

මෙවැනි පීඩා විඳින සමාජයක පීඩිත දෙම්ව්පියන් සමග ජීවත් වන දරුවන්ට ආදරය බෙදිය යුත්තේ ද මේ ආගමික නායකයින් ම ය. විටෙක මව ද විටෙක පියා ද අහිමි වූ දරුවන් කෙතරම් ද.. ජේසු අනුගාමි වන්නන් තුළ ජේසුගේ ඒ ප්‍රේමය තිබිය යුතුම ය. "සුවාමිලට ෆාද කියල ඔයාලට සිස්ට කියන්නෙ අපරාදෙ, මදර් කියන්න තිබුණෙ. අම්මා"

"තමුසෙ දන්නෑ හලෝ, තමුසෙගෙ මූණ දැක්කම මට දැනෙන සැනසීම. හරියට අම්මව දැක්ක වගේ."

නොකියාම ඔහු ඇයගෙන් මේ පීඩිත සමාජය වෙනුවෙන් දරුවන් වෙනුවෙන් ඒ ජේසුගේ ප්‍රේමය ඉල්ලුවා වැනිය.

"අයිති කරගැනීමේ පරමාර්ථයෙන් ආදරය කරන පුරුද්දක් මට නෑ. අනික ආදරය කරන්න ඕන නම් මට ඔය ලෝගුව තිබුණත් එකයි නැතත් එකයි." ඒ ඔහුගේ නිර්මල හදවත ම නොවේද?

මෙතරම් ආදරණීය, මනුෂ්‍යත්වය පිරුණු ඒ මිනිසාගේ ජීවිතයේ පසුබිමවත් නොදැන ගැනීමට සිස්ට සෙව්වන්දිගේ සංවේදි හදවත කොහිද? ඇයගේ සිතුම් පැතුම් තුළ ඇය පැවිදිවරියක් ලෙස කරන්නාවූ අරගලය ඇයගේ සංවේදි සිත සැඟෙව්වාද?

"ආදිත්‍ය, කොළඹ ඉන්න එක අවදානම් නම් ඔයාට මේ පැත්තෙන් නවතින්න තැනක් ලෑස්ති කරලා දෙන්නම්."

ඇයගේ ජීවිතයට ද අවදානමක් ගනිමින් ඇය අවසානයේ හෝ ඔහුට පිහිට වෙන්නට  සැරසෙන්නීය. නමුදු ඔහු ඇයගේ ඒ ජීවිතයට බාධාවක් නොවන්නට වග බලාගත් ආදරණීය කෙනෙකි.

"ඒ ඉතින් ඔයා දන්න තරම තමයි. ඒක හරියන වැඩක් නෙවෙයි. ඔයාව කරදරේ දාන්න බෑ මට. ඔයාට ඒවා ඔරොත්තු දෙන්නෙ නෑ..."

මෙවන් මනුෂ්‍යයෙක් ජීවිත අරගල කරමින් සියලුම මිනිසුන් වෙනුවෙන් දුක් විඳිමින් ජීවිතයම කැප කළ තවත් පුද්ගලයෙකි. එවන් ඔහු දේශද්‍රෝහියෙක් ද? නැති ද?

ඉතින් මේ වගේ ලස්සන, බැහැලම කියවන්න වුණ ගැඹුරු කතාව මට රස වුණේ නැන්දගේ භාෂාව නිසයි.

"මගේ බමර චක්කර දෑසට පත්තර පිටුව මූලිච්චි වූයේ ඒ අතර වාරයේය."

ඉතින් මේක කියවලා ඉවර කරන්න තිබුණ අමාරුවක්. භාගයක් කියවල කොහේ හරි බලාගෙන කල්පනාවක. වෙලාවක අම්මෝ මෙහෙමත් කොල්ලෙක්. සිතුවිලි ගංගාවක් ම මගේ හිතේ ගලාගෙන, ගලාගෙන ආවේ අතහරින්න ලෝබ කමින්. ලෝබකමේ තරම් කියනව නම් අවසාන පිටු දෙක ඊළග දවසට තියාගත්තා. ඉවරවෙයිද කියලා ලෝබයි.

ඊළගට මේ පොත කියවීමේ ඉවරයකුත් නින්දකුත් නැති වුණහම මගේ අම්මා...

" දැන් ඉවරද කියවලා? වෙලාවකට බලාගෙන ඉන්නවා අනේ මන්දා..."

"තාම ඉවර නෑ තව ටිකයි "

ඕක තමා අපේ අම්මට මන් දෙන උත්තරේ. දැන් නිදාගන්න අම්ම කියනවා. "බෑ තව තියෙනවා. "

බැරිම තැන කාමරේට ආවා.

ඒත් අපේ අම්මගෙන් බේරිල්ලක් නෑ. අවසානයේ පොත කොට්ටෙ යට මගෙ ඔලුව කොට්ටෙ උඩ.

ඊළඟට පොත කියවනකන් සැනසීමකුත් නෑ.

''මටත් කියවන්න ඕන ඔයාගෙ ඔය තරු නැන්දගේ පොත. ඔච්චරට ම ඇලීගෙන ඉන්න බදාගෙන ඉන්න කතාව මොකක්ද බලන්න."

තවත් ලස්සන පොතක් බලාපොරොත්තුවෙන් මාත් ඉන්නවා. ආදරෙයි තරු නැන්දේ... තවත් පොතකට මගෙන් සුභ පැතුම්...

Tuesday, November 14, 2023

රේල්ලුවට ගොඩවනු පෙර

 


සිව් වසකට පසුව ඒ දුම්රිය නැවතුම ම යළි ඇගේ ඇස් ඉදිරිපිට.

ඒ කඩතොළු පියගැටපෙළ ම. ඒ කණාටු මල් පෝච්චි ම... ඒ අඳුරු සමර පැහැය ම.

වෙනසකට ඇත්තේ තාවකාලික අමන්දානන්දයක අසංවේදී පින්සල් පහරින් පහර ලද දුර්වර්ණව යමින් පවතින සිත්තම් පේළියම පමණයි. කොතරම් ඉක්මණින් ඒ වෛවර්ණ සිහින බොඳ වී, වියැකී විනාශ මුඛයට ඇදී ගියේ ද? අතරමග අතරමං වූ සිතුවම් කැබලිතිවල අසම්පූර්ණත්වය ම එයට දෙස් දෙනවා. එදා සහ අද අතර වෙනස බරපතළව දැනෙන්නේ ඇගේ ආත්මයට පමණක් ම නොවේ. ඉමක් නොපෙනෙන අඳුරු අගාධයකට ඇද වැටුණු කොදෙව්වේ පවා ආත්මය ඇදුම් කමින් තියෙන්නෙ.

ඇය හෙමිහිට පියවර තබා පිය ගැට කිහිපය නැග දුම්රිය වේදිකාවට පිවිසුණා. එක්වනම ඈ සිව්වසක්... නෑ ඊටත් වඩා ඈත අතීතයකට විසි වුණා කිවහොත් නිවැරදියි.

ඔහු... තවමත්... එතැනම... ඒ විලසින් ම... සිව්වසක් කියන්නෙ එකම චක්‍රයක කැරකැවෙන ජීවිතයක් වෙනස් වෙන්න තරම් කාලයක් නෙවෙයි ද?  ඒ හීන්දැරි උස් සිරුර,  උර මත රැඳුණු කළු බෑගය. දසන් දක්වා සිනා නොමසෙන තදින් වැසුණු මුව. රැවුල් කොට ගැවසි වත මඬල. දුක්බර ශෝකාලාපයක් කැටි කොට ගත්තාක් බඳු දෑස.

මොහොතක් ගල් ගැසී උන් තැනම සිටි ඇය බිම බලාගත්වනම ඔහු අසලින් පියවර මැන්නා. නාඳුනන්නියක ලෙසින්. මඳක් දුර ගොස් ලී බංකුවක හිස් ඉඩක් සොයා වාඩිවන අතර ඈ සිතින් සිතුවා.

‘‘මාව මතකද? මාව අඳුනගත්තද? එහෙමනම් මං දිහා බලන් ඇති.“

ඒ සිතුවිල්ලෙන්ම ඇය ආපසු හැරී බැලුවා.

ඔව් ! ඔහු ඇය දෙස බලාගත්වනම. විස්මය තැවරුණු ඇස්වලින්. සිව්වසකට පසුවත් මතකයට නගා ගන්නට තරම් පුංචි ඉඩක් ඇය වෙනුවෙන් ඉතිරි වෙලා තිබිලා.

ඔහු දන්නෙ නෑ. ඇගේ කවියක තවමත් ඔහු හුස්ම ගන්නා වග. සමහරවිට කවදාවත් දැනගන්නෙත් නෑ.  දැනගන්න ඕනෙත් නැහැ.



ඉර පිපෙන්නේ හිමිදිර
දෑස ගැඹරෙනි
මුනිවර මුනිවතක
සංයමය අස
සුවහසක් මල් සුපිපුණි...

පීලි මත්තෙහි තාම
දිලිහේය පිනි...

රේල්ලුවට ගොඩවනු පෙර
දෑස ට දෑස හමුවුණි
ළය උපන් සුසුමෙහි
එ රන් මුදුවක් දිලිහුණි.

එකම මැදිරියක අප දෙපසිනී
එකම නැවතුමක බැස දෙතැනිනී
සිල්පරෙන් සිල්පරය පනිමිනී
පීලි නොපනින දෑස නික්මිණී....

හූ හඬ නංවාන
කලබල ගමන් යන
රේල්ලුව තවරා ගිය
දූවිල්ල පිසිමින්
මොනිං ග්ලෝරි මල්වැල
සුපුරුදු සිනාවෙනි...

එකම මග දෙපස අපි
උනුන් දෙස නොබලා ම
එරන් මුදු හැඩැති
වටරවුම පසුකොට
දෙමගක නික්ම යන



2016 ඇසළ මස

Sunday, November 5, 2023

විපුල කවියක් වන් සොයුරියක්

 

විපුලි නිරෝෂිණී හෙට්ටිආරච්චි කිවිඳිය... සොයුරිය...

විපුලි අක්කාගේ වියෝව අනපේක්ෂිත තදබල කම්පනයක් මා තුළ දැනවූ සිදුවීමක්... හිමිදිරියක දුටු සිහිනයක් ලෙසින් එය අමතක කර දමන්නට හැකි නම් මා තවමත් කැමතියි. 

අලුත් සිනමා පටයක් පිළිබඳ තොරතුරක් ලද විගස ‘අපි බලමු‘ කියන්නට විපුලි අක්කා නැති බව සිහිපත් වන්නේ මද වෙලාවකට පසුව. 

''අපි දරුවො වෙනුවෙන් වැඩක් කරමු නංගි..." කියන්නට ඈ ළඟ නැති වීම මහා අඩුවක්. අපේ අවසන් වට්සැප් සංවාදයත් දරුවන්ට පොත් ලබා දීමේ වැඩක් සම්බන්ධව. අන්තිමේ අපට ඒය කරන්නට සිදු වූයේ විපුලි අක්කාගේ මතකය සමඟ කඳුළින් තෙත් වූ නෙතින්...

අප ආදරණීය‌ සොයුරියගේ වියෝ වේදනාව හද පෙළන මහා බරක් වන්නට ඉඩක් නොතබාම අපි විපුලි අක්කාගේ අම්මා සමඟ කාලය ගෙවීමේ කාර්යබහුල කාලසටහනකට එළඹුණා. 

අම්මාගේ තනි නොතනියට ගිය අපි (තනූජා, සුදු අක්කා සහ මම.) විපුලි අක්කාගේ පොත් එකතුව අරපරෙස්සම් සහිතව ඇතුළු කාමරයක ගබඩා කිරීම භාරගත්තෙ බොහෝ කැමැත්තෙන්මයි. ඇය ඒ පොත් එකතුවට කොතරම් ආදරය කළාද යන්න අප හොඳින්ම දැන උන් කාරණයක්.  එදා රෑ මැදියමක් වෙනතුරු පොත් වර්ග කරමින්, රාක්ක ගත කරමින් ඉන්නා අතර අද විපුලි අක්කත් උන්න නම් කොයිතරම් හොඳද කියන වාක්‍ය ඛණ්ඩය, අප තෙපලූ වාර ගණන, සිතින් සිතූ වාර ගණන ගිණිය නොහැකි තරම්...

දුලබ, මනරම් කවි පොත් එකතුවක් ඈ සතුයි. අසූව දශකයේ අග භාගයේ සිට එළිදැක්වුණු බොහෝ කවි පොත් එහි ඇතුළත්. විශේෂයෙන් ප්‍රකට කවි කිවිඳියන්ගේ සියලුම කවි පොත් පාහේ ඇගේ එකතුව වර්ණවත් කරනවා. ඒ අතර නවක කවි කිවිඳියන්ගේ කවි පොත් සෑහෙන ප්‍රමාණයකුත් එහි තිබෙනවා.

නොවරදවා කවි පොත් එළිදැක්වීම්වලට යන ඇය අනිවාර්යයෙන් පොතක් මිල දී ගත්තා. එසේ නොවුණා නම් ඒ ඉතාම දුර්ලභ අවස්ථාවක්. එයටත් සාධාරණ හේතු තිබුණා.

බොහෝ කවි පොත්වල පැන්සල් තුඩින් කළ සලකුණු කිරීම්... කෙටි අදහස්... ඇය කොතරම් කවි පොත් ගැඹුරින් කියවා ඇතිද යන්නට එයම සාක්ෂ්‍ය සපයනවා. සමහර පොත් පිටු අතර එහි එළිදැක්වීමට කළ ආරාධනය පොත් සලකුණක් ලෙස තබා තිබුණා. සමහරවිට කවි ගැන ලියූ සටහන් හෝ අදාළ වෙනත් සටහනක් පොත තුළම තිබුණා. විපුලි අක්කා කවියට දැක් වූ ඇල්ම කොතරම්ද යන්නට ඇගේ කවි පොත් එකතුවම සජීවී සාක්ෂියක්.

පොත් අතර සිටිනතර ‘මෙන්න තරු ඇස් රහස්‘ කියා මගේම කවි පොත සහ ඒ ගැන විපුලි අක්කා ලියා ඇති සටහන මා අත තැබූයේ තනූජා. එය ඇස කඳුළු නැංවුණු අවස්ථාවක්. 2016 වසරේ දිනෙක මීගමුවේ පැවති ‘තරු ඇස් රහස්‘ සංවාදයට අදහස් දක්වන්න විපුලි අක්කාත් ආවා. මේ සටහන ඇය ඒ වෙනුවෙන් සකස් කළ අසම්පූර්ණ සටහනක්. නමුත් මේ ලස්සන අත්අකුරු, අදහස් පෙළගැස්ම ඇගේ සූදානම කොතරම්ද යන්න මනාව පසක් කරදෙන්නක්.

 


තරු ඇස් රහස් කියා දුන් ප්‍රේමය/ තරු ඇස් රහස් සහ කවියේ ප්‍රේමය

සෞන්දර්යයේ, සංවේදනාවේ උල්පත ප්‍රේමය නම් තරු ඇස් රහස් තුළින් එළි දකින තරංගනී රෙසිකා ප්‍රනාන්දු කිවිඳියගේ කවියේ උල්පත වනුයේ ද ප්‍රේමයම බැව් පෙනේ. කවිය ගැන කතා කරන්න, කවිය හා ප්‍රේමය ගැන කතා කරන්න මෙයම නිමිත්තකැයි සිතුණු නිසාවෙන් අවසානයේ දී මා තීරණය කළා ස්ත්‍රීත්වය, ප්‍රේමය හා කවිය ගැන මගේ අදහස් කීපයක් ගොනු කරන්න.

ප්‍රේමය කවියේ උපත කර ගත් ප්‍රකට කවි කිවිඳියන් අතර බටහිර රොමෑන්ටික් කවීන් විශේෂයි. පෙරදිග වගේම අපරදිග බටහිර සම්භාව්‍ය සාහිත්‍යයේත් ප්‍රේමය මූලාශ්‍ර වී තිබෙන තැන් බොහෝමයි. කවිය ඒ අතර සුවිශේෂයි. මන්දයත් ඕනෑම ප්‍රේමයක මූලාරම්භයේදීම කෙනෙකු තුළ උපදිනා ඉසියුම් සංවේදනා එකින් එක පෙරා ගතහොත් ප්‍රේම කාව්‍යයක රොන් සුණු එහි නොඅඩුවම තිබෙනවා.

ප්‍රේමය කියූ සැණින් අපට ස්ත්‍රී පුරුෂ ප්‍රේමය සිහියට ආවත් කිතුනු බැතිමතුන් ලෙස ඔබ අප ප්‍රේමය අර්ථ දක්වන ආකාරය වෙනස්. සමස්ත මානව වර්ගයා කෙරෙහිම පැතිර පවත්නා ප්‍රේමය එහි කැටි වෙන එකම එක අර්ථයයි. ඒ පරම අර්ථයෙන් ගත් කල ප්‍රේමය මේ අප හැම කෙනෙක් තුළ මෙන්ම ස්වභාව ධර්මය තුළත් පැතිර පවත්නා මානුෂීය හැඟීමක්. තරුරසීගේ කවියට අවතීරණ වෙද්දි අපව වෙළා ගනුයේ එකී සමස්ත මානව වර්ගයා කෙරෙහි පැතිර පවත්නා වූ උත්තම ප්‍රේමයෙන්.  දෙවියන් කෙරෙහි ඔබ කැඳවූ ඒ උත්තරීතර පොදු ප්‍රේමයෙන්.

තරු ඇස් රහස් හරහා මේ නවක කිවිඳියගෙන් ප්‍රකාශයට පත් වන ප්‍රේමයට පෙර අපි කවි කිවිඳියන් හැමදෙනාගේම මුල් පොත් හරහා ඔවුන් අත්විඳි ප්‍රථම ප්‍රේමයේ රහස් සොරාගෙන, බෙදා හදාගෙන තිබෙනවා. ප්‍රථම රහසක් නොවන්නේ එය කවරාකාරයකින් හෝ ප්‍රකාශයට පත් වන කවියක්ම වන නිසා කවියෙන් කියාගන්න බැරි අයට ඒ ප්‍රථම ප්‍රේමය කවරාකාර අත්දැකීමක් විය හැකිදැයි යන්න වෙනම සිති බැලිය යුතුයි. ඇතැමුන් එය අන්‍යයන් හා බෙදා ගන්නවා. තවත් සමහරු ඒ වෙනුවට අනුන් ලියන, ගයන ගී අහනවා. විඳිනවා. හැම කලාංගයකින්ම ඒ අයගේ ඒ ආත්මයේම භාව විශෝධනය පිණිස මාර්ග විවර කර දී තිබෙනවා. කිවිඳියක ලෙස අද තරුරසී කරන්නෙත් ඒක. කවුරුන් හෝ ලියූ අති රමණීය පෙම් කවකින්, විරහ කවකින් කළෙත් ඒක. කව් සිළුමිණෙන්, සීගිරි ගීයෙන් මෙහාට අපි හැමෝම අද ඒ වෙනුවෙන් යම් පමණක දායකත්වයක් දරනවා. ප්‍රේමය පොදු හැඟීමක් නිසාම.

ප්‍රේමයේ ස්වභාවයන් විවිධාකාරයි වගේම ස්ත්‍රී පුරුෂ ප්‍රේමයේ ස්වභාවය ද අතිශයින්ම සංකීර්ණයි. ප්‍රථම ප්‍රේමයේදී බොළඳ වන්නා හා සමානවම සිය කුළුඳුල් කවි කෘතියේ දී එය බොළඳ කවියකින් ප්‍රකාශයට පත් වූ අවස්ථාද එමටයි.

අපි දෙන්නා සහ තවත් කීපදෙනෙක් - මොනිකා රුවන් පතිරණ

ගුරු සිත නොරිදවා

ඔබෙන් නෙක සිප් ලද

මුදු මොළොක් විය මා හද

කිවි තෙපුල් නල වැද

නැගිණි හද වෙණ සිය දහස් නද

 

ලැබ මුදු බස් නොමඳ

නිවෙන හෝ ගිනි මඳ මඳ

ළං විය ඔබ නිබඳ

එයම මිස ලොව අන් සැපක් කොද

 

එහෙත් කල් ගිය තැන

අවුළුවා හද ගිනි ගෙන

වසා සෝ අඳුරෙන

බැහැර විය ඔබ මහද මැදුරෙන

 

මොනිකා රුවන්පතිරණ ........ ප්‍රේමය අන්තරාවලෝකනය කරන කවිය සම්භාව්‍ය පද්‍යෙයහි ඇසුර ගෙන ලියූ  වියත් බසින් කළ කවියක්. ( ඇය තවත් මොනිකා රුවන්පතිරණ කිවිඳියගේ කවි කිහිපයක කුඩා කොටස් මෙහි සටහන් කර ඇත.)

තරුරසීගේ ප්‍රේමය කෙබඳුද? ප්‍රශ්න කරන ඇය ‘තරු ඇස් රහස්‘ පොතට ඇතුළත් කවි බොහොමයක මාතෘකා සටහන් කර තිබුණා.

පැටලී හිඳිමි (20)

දළ බිඳුම (28)

ග්ලැඩියේටර් පෙම්වතී මම (54)

ඉපැරණි පෙමක සුහද හමුව (60)............. ආදී ලෙසින්...

 

ඇය කතා කිරීමට අදහස් කළ කරුණු කෙටියෙන් දක්වා තිබුණේ මෙලෙසින්...

හදවත විසල් බව

ආගමික දර්ශනය

ආකල්ප, දෘෂ්ටිය

විෂයයන්

සංකල්ප

භාෂාව තව වර්ධනය විය යුතුය.

ආකෘතික වශයෙන් වැඩෙන්නට අවශ්‍යය.

භාෂාවේ ලස්සන තැන් තිබේ.

ඒකාකාරිත්වය බිඳින්න.


අවසන් පිටුව ‘තරුරසීගේ කවි රසය‘ නම් මාතෘකාවෙනි.

ස්තූතිය සඳහා ඇය තෝරාගෙන තිබුණේ එදිරිවීර සරච්චන්ද්‍ර මහතාගේ සිංහබාහු දෘශ්‍ය කාව්‍යෙය් ප්‍රකට ප්‍රේමය පිළිබඳ පහත සඳහන් කවි පද...


ලෝ දහමින් වැදෙනා රළු පහරින්

ගත සිත රිදෙනා කල නිතියෙන්

නැත ලොවේ අන් රසඳුනා

ආදරේ සේ සුවදෙනා

 

පසුගිය සැප්තැම්බරයේ පොත් ප්‍රදර්ශන භූමියේ 

විපුලි අක්කේ... මේ ජීවිත ගමනේ හැම මොහොතකදිම ඔයාගෙ ආදරණීය හඬින් ‘නංගි’ කියා අමතනු ඇසෙනු ඇති. ‘තරු නැන්දේ... තාම තරහද මා එක්ක’ කියා වට්සැප් පණිවිඩයක් ආවොතින් තව එකම එක සැරයක්... ‘මං කවදාවත් ඔයා එක්ක තරහ වෙන්නෙ නෑ විපුලි නැන්දේ’ කියා ලියා එවන්නට තිබුණා. කතා කරන්නට තවත් බොහෝ දේ ඉතිරිව ඇතැයි දැනෙන, හැඟෙන හැඟීම හදවත මහා හිස් බවකින් පුරවනවා. ඒ හිස්තැන නම් කවදාවත් නොපිරේවි.

කිසිවෙකු නිසි ලෙස කියවා නොගත් විපුල කවියක් වන් සොයුරියක් ඇය... එකම එක සැරයක් අනේ අපිට ආයෙමත් කතා කරන්නට තිබුණා නම්.... !

විණැන කලා හා මාධ්‍ය පදනම විසින් සංවිධානය කළ ‘‘තරු ඇස් රහස්‘‘ කවි එකතුව පිළිබඳ සංවාදය 2016.06.05 දින මීගමුව මාරිස් ස්ටෙල්ලා විදුහලේ දී පැවැත්විණි. 



‘‘කවිය, කවියන් සහ මහ පොලොවේ අරගලය මෙතරම් දුරස් මන්ද?
අභියෝගාත්මක අදහසක් එක් කරමින් කතිකාව නව මඟකට කැන්දූ බ්රිටෝ සහෝදරයා...

මේ සිනාව පැන නගින්නෙ නම් ‘‘සන්ධ්යා ගැන ලියල තියෙන කවිය පැහැදිලි නොකළ නම් මම ඒක තේරුම් ගන්නෙ හැන්දෑවක් ගැන ලියපු එකක් විදියට‘‘ කියූ කතාවට...




 

අප දෙදෙනා සීතා සොයුරිය සමඟ...
සැබවින්ම අපතර බැඳීම් දළුලා වැඩෙන්නට ආරම්භක සාධකයක් වූයේ සීතක්කා