අහිමි වීමක වේදනාව ඔබ දන්නවද?

නටබුන් කඳුළු දූපතක දින තුනක් 01

‘කයිට්ස්‘ උතුරු කොණේ යාපනය අර්ධද්වීපයේ වෙරළට ආසන්නයෙන් තියෙන කුඩා දූපතක්. දැන් ඒ දූපත දක්වා කලපුව අතරින් යන්න මාවත සකස් වෙලා තියෙනවා. සංවර්ධනය ඇවිත් පාරවල් දිගේ... ඒත් ඇතුළේ ගම්වල ජීවිතවලට තාමත් ඒ සංවර්ධනය ගොඩක් දුරයි.  

‘කයිට්ස්‘ කිවූ ගමන් සිත දිව යන්නෙ අතීතයට. අසූව දශකයේ අග යුද හමුදාවේ උන් ඥාති සහෝදරයකු උන්නෙ කයිට්ස්වල. ඔහු නිවාඩුවට එද්දි ගෙනත් දුන්නා ලස්සන නත්තල්, උපන්දින සුබපැතුම් පත් ගොන්නක්. ඒ අතර තිබුණා විදේශන්හි සිට එවූ පින්තූර තැපැල් පත්. තව පින්තූර පොත් දෙකක්. සංගීත නාද නැංවෙන ඒ සුබ පැතුම් පත් මගේ ළමාවියට අපූරු අත්දැකීමක් වුණ බව මතකයි. ඒවයෙ ලියා තිබුණෙ දෙමළෙන්. ඒ නිසා ලියා තිබුණෙ මොනවද කවදාවත් දැනගන්න ඉඩක් ලැබුණෙ නැහැ.

‘‘එහෙ මිනිස්සු නෑ. ගෙවල් අතෑරල දාල ගිහින්.‘‘ ඔහු කීවෙ එහෙමයි. ඒත් එදා මට දැනුණෙ නැහැ මේ තියෙන්නෙ කවුරුන් හෝ ආශාවෙන් එකතු කරපු සුබ පැතුම්පත් නේද කියල. සෑහෙන කලක් පින්තුර එකතුවේ තිබුණු ඒ සුබ පැතුම් පත්වලට මොකද වුණේ කියල දැන් හරියටම මතක නැහැ. ඒත් ඒ එක පින්තූර සගරාවක් මෑතක පොත් පෙට්ටියක තිබී හමුවුණා.

පස්සෙ කාලෙක ඒ මතකය අලුත් වුණේ කරුණාකරන්ගෙ ‘මතක වන්නිය‘ කියවද්දි. එහි එක් ලිපියක් තියෙනවා යුද්දය අතරතුර තමන්ගෙ ආදරණීයයන් එවපු ලියුම් මිටියක් පරිස්සම් කරගන්න දරන මහන්සිය.

මෙදා සැරේ අපි කයිට්ස් ගියේ ළමා සහ තරුණ වැඩසටහන් කීපයකට. නිස්කලංක වටපිටාවක් තිබුණත් එහි ජීවිතය කොතරම් දුෂ්කරද යන්න තේරුම් ගන්නට දවසක්වත් ගතවුණේ නැහැ. වියළි කාෂ්ටක බිම, පානීය ජල හිඟය, රැකියා ප්‍රශ්නය ඒ ජීවිත වෙළාගෙන. ඉන්දියන් සාම සාධක හමුදාව ඇවිත් ගහගෙන, ගහගෙන යද්දි පළා ගිය ජනතාව අතරින් ඇති හැකි හැම කෙනෙක්ම රටින් පිටවෙලා. ආපසු ගමට ඇවිත් තියෙන්නෙ දුප්පත්, කිසිම දෙයක් කරකියාගන්න බැරි අය. ඒ අයගෙ ප්‍රධාන ජීවනෝපායන් වෙන්නෙ දුම්කොල වතුවල වැඩ. නැත්නම් ධීවර රැකියාව. ගොම එකතු කිරීම. වෙනත් වෙනත් සුළු කුලී වැඩ.

තැන තැන අතැර දා ගිය නිවෙස් බොහොමයි. ළමා වියේ මා අත පත් වුණු සුබ පැතුම් පත් ඒ එක් නිවසක පුංචි දරුවෙකුගේ වන්නට ඇති නේද, කියා සිතෙන්නට වීම ඇත්තටම ලොකු දුකක්. නටබුන් වෙලා තියෙන විශාල නිවාස දකිද්දි හිතෙනවා 70 - 80 දශකයන් වෙද්දිත් ඒ ප්‍රදේශයේ ජනතාව කොතරම් දියුණු තත්ත්වයක ඉන්න ඇත්ද කියල.

පළමු දවසේ උදේ වරුවත් සවස් වරුවත් දරුවන් සමග ගතවුණේ. අපි දරුවන් වෙනුවෙන් එකතු කරගෙන ගිය දමිළ සහ ඉංග්‍රීසි පොත් පුංචි ප්‍රදර්ශනයක් තියල දරුවන්ට භාරදුන්නා. එයාල ඒ පොත පත අත ගෑවෙ, පෙරළල බැලුවෙ ගොඩක් සතුටින්. දෙමළ වචනයක්වත් නොදැන දෙමළ පොත් ඇති තැන් හොයාගෙන ගිහින් ඒ පොත් ගන්න දරපු මහන්සිය ගැන දැනුණෙ ලොකු සතුටක්.

දවස අවසානයේ අපි පොදු සංවාද මණ්ඩපයක වාඩිවුණා. මූදු හුළං හමා එන සිහිල් හැන්දෑවක දරුවන්ට උගන්වන ටකරම් මඩුවක සිමෙන්ති පොළවේ. ඒ සංවාදය වචනයෙන් වචනය ඔබ හා බෙදාගන්නට තිබුණ නම් සතුටුයි. නමුත් මේ මොහොතේ වඩාත් අත්‍යවශ්‍යමයැයි සිතෙන, සංවේදීම දෑ පමණක් පෙළගස්වන්නම්.

දෙමළ විමුක්ති අරගලයට පාර කැපූ ඉතිහාසය පියතුමා අප හා බෙදාගත්තෙ ඉතාම සරලව. පියතුමා දමිළ නමුත් ඔහුට හොඳින් සිංහල කතා කරන්න පුළුවන්. ඒත් ඒ කොහොමද කියල අපි දැනන් උන්නෙ නැහැ.

‘‘මම උතුරෙ කෙනෙක් නෙවෙයි දකුණෙ. ඉපදුණේ මීගමුවෙ. ඉස්කෝලෙ ගියේ කොටහේන සාන්ත බෙනඩික්ට් විද්‍යාලයට. පහ වසර වෙනකල් මං ඉගෙනගත්තෙ සිංහල භාෂාවෙන්. 83 කලබලවලින් පස්සෙ අපට යාපනයට එන්න සිද්දවුණා. ඒ වෙනකල් මම යාපනේ කොහොඹ කොලයක්වත් දැකල තිබුණෙ නැහැ. දෙමළ වචනයක්වත් දැනගෙන උන්නෙ නැහැ.‘‘

පියතුමා තමන්ගෙ අතීත කතාව කිව්වෙ බොහොම තැන්පත්ව.

දෙමළ ජනතාවට දීර්ඝ කාලයක් අසාධාරණකම් වෙද්දි සාකච්ඡා මාර්ගයෙන්, අවිහිංසාවාදීව ඒ ප්‍රශ්නවලට විසඳුම් සොයන්න මහන්සිවුණ හැම අවස්ථාවකම දකුණේ දේශපාලනයත්, බහුතර ජනමතයත් විසඳුම් වෙනුවට දුන්නෙ මර්ධනය. හැත්තෑව දශකය, අසූව දශකයේ මුල වෙද්දි යාපනය මුල් කරගෙන තරුණ පිරිස් එකමුතු වෙලා උන්නා මේ අසාධාරණකම් ගැන කතා කරන්න. ඔවුන් අත ආයුධ තිබුණෙ නැහැ. වරින් වර පොලිසිය, හමුදාව අතින් හිරිහැර වෙද්දි ඔවුන් මුලින්ම අතට ගත්තෙ ගල්, පොළු. ඒ වෙනුවට ආපහු ලැබුණෙ උණ්ඩ. උණ්ඩෙට මුහුණ දෙන්න ආයුධ නැතිව බෑ කියන අදහස ඇතිවෙන්නෙ එහෙම. මුලදි පොලිසියෙන්, හමුදාවෙන්ම පැහැර ගන්න කුඩා තුවක්කු තමයි ඔවුන් භාවිත කරල තියෙන්නෙ. මහා යුද්දයක් දක්වා දික්ගැස්සෙන්නේ මේ මතවාදීව ඇරඹුණු අවිහිංසාවාදී අරගලයම තමයි.

එහි වරද සිංහල අපි භාරගන්න ඕන කියලයි මට හිතෙන්නෙ.  හරියට අද වගේම.

මෑත භාගයෙත් සිදුවෙමින් තිබුණෙ ඒ දේමයි මුස්ලිම් ජනතාවට එරෙහිව. අන්තවාදීන් කොතැනත් ඉන්නවා. කොයි ආගමෙත් ඉන්නවා. හෙමිහිට හෙමිහිට ජන මනසට විස කවපු අන්තවාදීන්ගේ උවමනාවන් තමයි මේ ඉටුවෙමින් තියෙන්නෙ. අද නිරායුධ මිනිස්සුන්ට ගහල, ගෙවල් කඩල, ජීවනෝපාය වනසල දැම්මම හෙට ඒ මිනිස්සු ආයුධ අතට ගත්තොත් ඒකට වගකියන්න ඕන කවුද?

‘‘යුද්දය නිසා නැතිවුණ දේවල් කාටවත්ම ආපහු දෙන්න බෑ. නැතිවුණු අභිමානය, නිදහස, අපේ පවුල් බැඳීම්, ගේ දොර, ඉඩකඩම් මේව කොහොමද ආපහු දෙන්නෙ. මම උසස්පෙළ පන්තියෙ ඉද්දි මගෙ හොඳම යාළුවා මගෙ ඇස් ඉස්සරහම වෙඩි වැදිල මැරුණා. ඒ යාළුවව මට ආපහු දෙන්න පුළුවන්ද? මේ එක ගෙදරකවත් නෑ තමන්ගෙ පවුලෙ පින්තූර. ආච්චිල සීයලගෙ පින්තූර. පින්තූර ඇල්බම්. දරුවන්ට එයාලගෙ ආච්චිල, සීයලව, නෑදෑයින්ව පින්තූරෙකින්වත් දකින්න ඉඩක් ඉතිරි වෙලා නෑ. තමන්ගෙ අය නැතිවුණු මිනිස්සුන්ගෙ හිත්වල තියෙන වේදනාව කවදාවත් ඉවරවෙන දෙයක් නෙවෙයි. ඔයාල අද පොත් අරන් ආවා අපේ දරුවන්ට. ඒක ගොඩක් හොඳ දෙයක්. ඒත් මගේ පොත් එකතුව විතරක්ම පස් වතාවක් මට නැති වෙලා තියෙනවා. මං අදටත් කිසි දෙයක් එකතු කරන්නෙ නෑ. ඕනෑම වෙලාවක ආයෙ යුද්දයක් පටන් ගනියි කියන බය මගෙ හිතේ තියෙනවා. ඕනම වෙලාවක අවතැන් වෙන්න වෙයි කියන හැඟීම මගෙ හිතේ තියෙනවා.‘‘

අද ලංකාවෙ තැනින් තැන ඇවිළෙන ගිනි දැල්වල රස්නෙ දැනෙද්දි මට මතක් වෙන්නෙම පියතුමාගෙ කතාව. කාර්යාලයේ මගේ අසුනට අල්ලපු අසුනෙ ඉන්නෙ මුස්ලිම් සහෝදරයෙක්. ඔහුගේ මුහුණෙ තියෙන බිය, අවිනිශ්චිත බව, කැළඹීම මගෙ හිතට තදින්ම දැනෙනවා. කයිට්ස් ඉඳන් ආපහු එද්දි මගේ හිත වරදකාරී හැඟීමකින් දැවි දැවී තිබුණෙ. දැන් ඒ හැඟුම දෙගුණ තෙගුණ වෙලා දැනෙනවා. ඒ තරම්ම අපි වැරදියි.